Tại sao phải giới hạn chi tiêu trong F1?

Trái ngược với những bộ môn thể thao miễn phí như chạy, bơi hoặc đấu vật; đua xe, đặc biệt là đua xe F1 - là một trong những bộ môn có chi phí đắt đỏ nhất.

Có thể coi đua xe như một sân chơi cho giới nhà giàu vì mỗi chặng đua riêng lẻ có chi phí vô cùng lớn. Các tay đua phần lớn không thể tham gia từ đầu nếu không có bệ đỡ kinh tế từ gia đình khá giả.

Công cụ thi đấu cũng rất đắt đỏ. Mỗi chiếc xe đua đều mang trong mình những công nghệ ô tô đỉnh cao nhất, tất cả đều là át chủ bài của các hãng xe để thể hiện sự tối tân của họ.

Vậy nên có thể nói rằng đua xe với ngân sách eo hẹp là điều không thể.

1. Mức giới hạn chi tiêu trong F1.

Trong một mùa giải, mỗi đội sẽ bị giới hạn chi tiêu ở mức nhất định cho chiếc xe đua của họ. Giới hạn này được áp dụng lần đầu vào năm 2021 ở mức 175 triệu đô la.

Tuy nhiên, do sự ảnh hưởng đáng kể của đại dịch COVID-19 nên mức giới hạn ấy đã giảm xuống còn 145 triệu đô, và sẽ tiếp tục giảm xuống 5 triệu đô nữa trong những mùa giải kế tiếp.

2. Tại sao phải giới hạn chi tiêu?

Một số đội đua lớn có bệ đỡ kinh tế từ các hãng xe như Mercedes hoặc Ferrari thường có ngân sách “khủng” hơn gấp nhiều lần so với những đội nhỏ như Haas hoặc Williams.

Điều này dẫn đến sự chênh lệch hoàn toàn trong mỗi chặng đua, đồng thời gây khó khăn cho việc bắt kịp hay cạnh tranh đối với những đội có ngân sách eo hẹp hơn.

Giới hạn chi tiêu vì thế được áp dụng nhằm tạo sự cân bằng cho sân chơi, và tạo điều kiện để những đội nhỏ có thể trụ lại trong những mùa giải tới.

Ngoài ra, trong một thế giới chú trọng tiết kiệm và tính bền vững, đó cũng là một bước đi đúng hướng để xây dựng hình ảnh cho một môn thể thao mà nhiều người coi là hoang phí.

3. Những khoản giới hạn chi tiêu.

Bất kỳ khoản chi tiêu nào liên quan đến xe (nhưng không phải động cơ hay hiệu suất) đều đều nằm giới hạn chi phí, bao gồm:

• Tất cả các bộ phận của xe;
• Tất cả những yếu tố vận hành cần thiết;
• Phần lớn đội ngũ của đội đua;
• Dụng cụ trong ga-ra;
• Chi phí vận chuyển;
• Chi phí phát sinh.

Phần cần tập trung và chi tiêu nhiều nhất chính là phát triển xe. Mỗi đội đua cần phải tính toán chi phí sản xuất và số lượng cần thiết của mỗi bộ phận mà không thể vượt quá mức cho phép.

4. Giới hạn chi tiêu KHÔNG bao gồm những khoản nào?

Trong chi tiêu hàng năm của mỗi đội đua có những khoản không nằm trong giới hạn chi tiêu, bao gồm:

• Lương của tay đua;
• Lương của 3 nhân viên cấp cao nhất;
• Chi phí đi lại;
• Chi phí quảng bá;
• Chi phí tài sản và pháp lý;
• Chi phí tham dự và giấy phép;
• Các hoạt động không liên quan đến đua xe;
• Chi phí nghỉ đẻ và nghỉ ốm;
• Các khoản thưởng và lợi ích y tế;
• Động cơ (các đội có thể tự sản xuất hoặc mua lại trong chi phí quy định riêng).

5. Hình phạt vi phạm.

Vi phạm giới hạn chi tiêu (không kể đến những sai phạm nhỏ liên quan đến báo cáo) được giới hạn ở mức 5%.

Vi phạm dưới con số trên sẽ được định nghĩa chính thức là “bội chi nhỏ”. Năm 2021, Red Bull trở thành đội đầu tiên vi phạm giới hạn chi tiêu với mức bội chi được phát hiện là 1.6%, nó được coi là “bội chi nhỏ” và không có ảnh hưởng gì đáng kể.

Những đội vượt quá chi tiêu ở mức trên 5% sẽ bị xét vào diện “chi tiêu quá mức”. Tuy nhiên hình phạt cụ thể cho trường hợp này tương đối lu mờ bởi những phức tạp trong chi tiêu. Các luật lệ thường xuyên được chỉnh sửa để linh hoạt cho từng trường hợp.

Vì vậy, FIA đã định ra những hình phạt cụ thể cho các trường hợp lớn lẫn nhỏ, bao gồm bị loại trừ khỏi một số chặng đua, trừ điểm, phạt tiền và giới hạn thử xe. Đối với trường hợp nghiêm trọng nhất, đội đua ấy có thể bị loại khỏi mùa giải.

6. Hình phạt của Red Bull.

Do vượt quá chi tiêu giới hạn của mùa giải 2021, Red Bull đã phải nhận 2 hình phạt. Họ phải chịu mức phạt 7 triệu đô và mất đi 10% thời gian thử xe trong 12 tháng.

Khoản phạt có thể đã nặng hơn nếu đội đua này không hợp tác hay không đồng ý với thoả thuận vi phạm trong quá trình điều tra. Tuy nhiên, khoản phạt này sẽ không bị trừ vào chi tiêu của mùa giải tới.

7. Đơn vị quyết định khoản phạt.

Mọi hình phạt sẽ được đưa ra từ Hội Đồng Xét Xử Giới Hạn Chi Phí. Hội đồng bao gồm 6 giám khảo do FIA và các đội đua đề đạt.