Bốn lý do khiến đường đua phố trở nên kém “hấp dẫn”

Trước sự việc Madrid được dự đoán sẽ diễn ra thay thế cho GP Tây Ban Nha tại Circuit de Barcelona-Catalunya, dường như có một tín hiệu cho thấy các đường đua trong thành phố sẽ đóng một vai trò quan trọng trong tương lai của môn thể thao tốc độ này.

Nhưng, từ những gì đang diễn ra, nhiều người đặt câu hỏi, liệu những đường đua phố đó có đang làm giảm hình ảnh của F1?

Mặc dù GP Monaco đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển và cải tiến của F1, và mặc cho F1 đã cố gắng tổ chức vô số chặng đua ở nhiều trung tâm thành phố khác nhau của Mỹ trong nhiều thập kỷ, chúng ta không thể phủ nhận rằng mọi thứ đã thay đổi khi môn thể thao này dần loại bỏ các đường đua truyền thống.

Mặc cho tất cả những lợi ích mà các đường đua phố này mang lại – chẳng hạn như giúp người hâm mộ dễ dàng tiếp cận hơn, phí bảo trì hàng năm rẻ hơn và khả năng quảng cáo rầm rộ nhờ vị trí đắc địa – nhiều đường đua phố lại không thể trở nên hấp dẫn như những dự định ban đầu khi xây dựng.

Vậy những lý do dẫn đến sự thiếu thu hút ấy là gì?

1. Bố trí đường đua chưa tối ưu

Về bản chất, các đường đua phố luôn phải đối mặt với một trở ngại chính là bố cục. Những đường đua này được xây dựng trong các thành phố bị kiểm soát bởi hệ thống đường bộ đã hiện diện, và những hệ thống đường bộ đó được thiết kế cho nhu cầu thiết yếu của cuộc sống chứ không phải để phục vụ những màn trình diễn đỉnh cao của một cuộc đua F1.

Ví dụ, thay vì một đường cong rộng, đường đua phố sẽ phải tận dụng góc cua 90 độ đã có sẵn.

Hơn nữa, hình dáng của những con đường trong thành phố không được thiết kế dành cho những chiếc xe F1 hiện đại. Điển hình như đường phố của Monaco, chúng hẹp và vô cùng nhanh. Từ đó cản trở việc vượt xe, những tình huống so kè nhau hoặc những đoạn đường vô cùng gay cấn khi bắt đầu vào các góc cua hẹp.

Hay là bề mặt vồng của Baku được thiết kế cho ô tô đường trường chứ không phải ô tô đường phố. Và ngay cả khi người ta mất hàng tháng trời xây dựng cũng không thể lắp hết được tất cả các nắp cống ở Las Vegas cho kịp thời gian của Phiên luyện tập 1.

Công việc này chả khác gì yêu cầu một họa sĩ lão làng thử sức với nghề điêu khắc; trong một môi trường xa lạ như vậy, ngay cả một nghệ sĩ điêu luyện cũng có thể trở thành một kẻ nghiệp dư.

2. Hạn chế trong lựa chọn lốp

Pirelli, nhà cung cấp lốp chính của F1, phải đối mặt với những hạn chế trong quy định khiến họ không thể phát triển các bộ lốp dành riêng cho mỗi chặng đua.

Nhà cung cấp từ Ý chỉ cần phát triển năm bộ lốp tương đồng được sử dụng trong toàn bộ mùa giải, ba trong số đó sẽ được sử dụng tại mỗi chặng đua. Việc này ngăn cản Pirelli phát triển các bộ lốp dành riêng cho đường đua phố, điều có thể cải thiện cuộc đua rất nhiều.

Các đường đua phố thường có mặt nhựa mịn hơn, vì thế đòi hỏi phải có bộ lốp mềm hơn loại được sử dụng trên đường đua như Spa-Francorchamps. Nhưng vì trên lịch đua vẫn có nhiều chặng diễn ra trên đường đua truyền thống hơn đường đua phố nên Pirelli không nhận thấy giá trị của việc phát triển các bộ lốp dành riêng cho bố cục đường đua thành phố.

Điều này thường dẫn đến các chặng đua một lần dừng pit hoặc các chiến lược có thể đoán trước được; các đội vì thế cũng bị giới hạn phần nào về việc lựa chọn lốp.

3. Bộ quy định tập trung vào đường đua truyền thống

Nhìn chung thì với bộ quy định mà Công thức 1 đưa ra vào năm 2022, các đội không thể tạo ra những chiếc xe có khả năng thể hiện tuyệt vời trên đường đua phố.

Những chiếc xe với hiệu ứng mặt đất – thứ vốn được thiết kế để tạo ra nhiều tình huống vượt xe hơn - thực tế lại tạo ra một vấn đề khác là không khí bẩn, khiến tay đua gặp khó khăn khi vượt xe. Và việc này càng trở nên trầm trọng hơn khi diễn ra trong phạm vi hẹp của đường đua phố.

Hơn nữa, những chiếc xe Công thức 1 hiện tại có xu hướng nặng, dài và rộng. Nếu nhìn lại một loạt xe F1 lao vào góc cua chữ U hẹp ở Monaco ngay lap đầu tiên của chặng đua, rõ ràng là những cỗ máy này đã trở nên “quá cỡ” so với trước đây.

Những chiếc xe không còn phù hợp với đường đua đó đã phần nào dẫn đến những kết quả không đáng mong đợi.

4. Nguy cơ xung đột

Địa điểm của đường đua phố có thể dẫn đến những xung đột kéo dài, và chính việc này sẽ làm hình ảnh của F1 trở nên “xấu” đi đối với người dân địa phương ở đó.

Ví dụ, ở Miami Gardens, những người dân địa phương phản đối việc xây dựng sân vận động Dolphins NFL, đồng thời phản đối việc tổ chức chặng đua Công thức 1 vì nhiều mối lo ngại như: tiếng ồn, làm tắc nghẽn đường phố, và khiến người hâm mộ tiêu tiền nhiều hơn ở South Beach hoặc Vịnh Biscayne trái ngược với Miami Gardens.

Ở Las Vegas, đường đua nằm ở ngay vị trí trung tâm thành phố, quá trình xây dựng nó đã khiến tuyến đường chính của thành phố bị phong tỏa trong nhiều tháng. Người dân địa phương đã phàn nàn gay gắt về tình trạng tắc nghẽn giao thông, các địa danh địa phương bị phá hủy và sự thiếu trách nhiệm từ F1.

Mặc dù căng thẳng hiện đã giảm bớt nhưng nhiều cộng đồng địa phương vẫn đang phải “vật lộn” khi họ cảm thấy bị F1 phớt lờ. Ngay cả khi đã có một bộ phận fan yêu thích nhất định, nhận thức chung về môn thể thao này của người dân cũng quan trọng không kém trong việc phát triển hình ảnh tổng thể của F1.

Và rõ ràng là hiện tại nhiều người không mấy ấn tượng về bộ môn tốc độ này.