FIA sử dụng hệ thống quét laser để kiểm tra kỹ thuật xe đua F1
FIA đã giới thiệu hệ thống quét laser để kiểm tra kỹ thuật xe F1 một cách chính xác hơn, giúp đảm bảo các đội tuân thủ quy định khí động học phức tạp.
Toàn cảnh Mercedes bị điều tra vi phạm (kèm quy định của FIA)
Vòng đua chính còn chưa diễn ra nhưng GP Brazil đã chứng kiến loạt tình tiết gay cấn đến từ Hamilton và Verstappen.
GP Brazil vừa trải qua một loạt các tình tiết rất đáng chú ý ngay sau vòng loại. Tất cả mọi người đều nín thở chờ đợi phán quyết cuối cùng của FIA đối với hai tay đua Lewis Hamilton (HAM) và Max Verstappen (VER). Việc một trong hai (hoặc cả hai) tay đua có bị trừng phạt hay không sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc cạnh tranh cho chức vô địch năm nay.
Về phía HAM, chiếc W12 của anh bị điều tra vì cáo buộc vi phạm quy định DRS, trong khi VER được triệu tập vì đã chạm vào cánh đuôi xe của HAM một cách bất hợp pháp trong khu vực parc fermé.
Dưới đây là những điểm nhấn mà chúng ta cần biết liên quan đến sự vụ này.
1. Có vấn đề gì với DRS trên xe của Hamilton?
Sau khi vòng loại kết thúc, Jo Bauer, đại diện kỹ thuật của FIA, đã gửi một thông báo tới các quản lý của mình với thông điệp cho rằng cánh đuôi (rear wing) của HAM không tuân thủ theo các quy định hiện hành của FIA.
Hệ thống Giảm thiểu Lực cản (Drag Reduction System, DRS) là một hệ thống điều chỉnh được đặt ở cánh đuôi và được sử dụng để tăng khả năng vượt xe khác trên đường đua. Khi chạy trên đường thẳng với DRS được bật, xe sau sẽ có lợi thế khoảng từ 4 - 5 km/h so với xe trước.
Trong ghi chú, Bauer có viết: “Yêu cầu về khoảng cách tối thiểu đã được đáp ứng. Nhưng yêu cầu tối đa là 85 mm, khi hệ thống DRS được kích hoạt và kiểm tra theo TD/011-19, thì không được đáp ứng.”
FIA
Vấn đề mà chúng ta cần hiểu ở đây nằm ở khoảng cách giữa hai chi tiết cánh con (wing flap) tạo nên hệ thống DRS. Điều 3.6.3 của Quy định Kỹ thuật F1 có trình bày về yêu cầu cho khu vực này trên xe. Cụ thể, điều này nói rõ rằng khi cánh ở trạng thái đóng, khe hở giữa hai cánh con phải nằm trong khoảng từ 10 - 15 mm. Tuy nhiên, khi cánh mở – tức khi DRS được kích hoạt – thì khoảng cách này phải nằm trong khoảng từ 10 - 85 mm.
(Điều 3.6.3. Trong cấu hình cánh gió đuôi xe) khoảng cách giữa các khu vực liền kề (adjacent section) ở mọi mặt phẳng vuông góc với trục đứng phải nằm trong khoảng từ 10 mm đến 15 mm ở vị trí gần nhất, trừ khi hệ thống DRS được kích hoạt thì nằm trong khoảng từ 10 mm đến 85 mm, nhưng vẫn tuân thủ theo Điều 3.6.8.
Như vậy, điều này có nghĩa là khoảng cách tối đa giữa hai cánh con khi DRS được bật là 85 mm. Bất kỳ khoảng cách nào lớn hơn mức này đều là vi phạm, vì nó có thể cung cấp thêm tốc độ tăng tốc trên đường thẳng cho xe.
2. Kiểm tra khoảng cách này như thế nào?
Rõ ràng, FIA không thể kiểm tra khoảng cách giữa các cánh con của DRS khi xe đang chạy trên đường đua. Tuy nhiên, việc kiểm tra này có thể diễn ra bên trong khu vực parc fermé (tại đó xe đứng yên).
Parc fermé, tức “công viên đóng cửa” theo nghĩa đen trong tiếng Pháp, là một khu vực an toàn tại một đường đua. Ở đó, tất cả xe đua được các tay đua lái trở lại và đậu cố định sau (hoặc đôi khi là trước) một cuộc đua.
Điều TD/011-19 mà Jo Bauer đề cập đến có mô tả cách thức thực hiện bài kiểm tra này. Nó liên quan đến một thiết bị đo DRS đặc biệt mà FIA sử dụng để đảm bảo tính tuân thủ. Theo đó, một đầu dò (probe), bao gồm một đĩa nhỏ với đường kính 85 mm được đặt trên đầu của một thanh, được đẩy qua khe hở giữa các cánh con (khi DRS đã được kích hoạt).
Aston Martin cũng tạo ra cho mình đầu dò như thế để tự kiểm tra cho xe của mình. Chúng ta có thể xem bài kiểm tra này trong video mà đội vừa đăng tải vào tháng trước dưới đây.
Aston Martin
Nếu khoảng cách giữa các cánh con lớn hơn 85 mm, đĩa sẽ lọt qua khe hở này, và FIA sẽ coi chiếc xe là bất hợp pháp. Tại Interlagos vào tối thứ Sáu vừa qua, FIA đã tiến hành kiểm tra tất cả các xe với đầu dò của mình ở khu vực parc fermé.
3. Kết cục nào cho xe vi phạm DRS?
Hiện Mercedes vẫn chưa lên tiếng trước những cáo buộc liên quan đến cánh gió đuôi xe của HAM. Thường thì nếu vi phạm các quy định kỹ thuật, chẳng hạn như xe có trọng lượng quá nhẹ hoặc cánh gió quá lớn, thành tích của tay đua ở một vòng đua cụ thể sẽ tự động bị vô hiệu hóa (disqualified).
Tại vòng loại, HAM là người có thành tích tốt nhất và do đó, anh sẽ xuất phát ở vị trí đầu tiên ở vòng đua nước rút (sprint race). Nếu FIA đưa phán quyết theo chiều hướng bất lợi cho Mercedes, nhà đương kim vô địch sẽ phải xuất phát cuối cùng.
4. Còn Verstappen đã làm gì?
Khi câu chuyện của HAM còn chưa ngã ngũ, một tình tiết mới lại xuất hiện làm tăng thêm phần kịch tính cho sự vụ này. Theo đó, một đoạn video được quay bởi một người hâm mộ ở vòng loại nhanh chóng được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội. Đoạn video cho thấy tại khu vực parc fermé, sau khi trèo ra khỏi xe của mình, VER đã chạm vào cánh gió đuôi xe của HAM.
Hành động này vô tình khiến VER bị cáo buộc vi phạm các quy định rất nghiêm ngặt của FIA liên quan đến parc fermé (được gọi là luật parc fermé, nằm tại Điều 2.5.1).
Bên trong khu vực parc fermé, chỉ những vị trí được giao nhiệm vụ mới được vào. Không ai được phép vận hành, kiểm tra, điều chỉnh hoặc sửa chữa xe đua trừ khi được sự cho phép của các vị trí tương tự hoặc theo các quy định hiện hành.
Như vậy, FIA cấm bất kỳ tay đua nào chạm vào xe của bất cứ ai trong thời gian xe đậu tại parc fermé.
Nhiều người nghi ngờ rằng hành vi của VER đã vi phạm quy định này, nhưng trên thực tế, việc các tay đua kiểm tra máy móc của đối thủ không còn xa lạ gì. Người ta đã nhiều lần nhìn thấy Sebastian Vettel (Aston Martin ) kiểm tra xe của các đội khác bên trong parc fermé. Trong những mùa giải vừa qua, vô số video trên YouTube từng quay cảnh anh lăn các xe của đối thủ về phía trước bằng chân để kiểm tra lốp.
Dù hành động dùng tay kiểm tra cánh sau chiếc W12 của VER dường như không tác động quá nhiều lực vật lý, việc anh chạm vào một bộ phận của chiếc xe (đang trong phạm vi kiểm tra của riêng FIA) cũng là một tình huống cực kỳ tế nhị.
5. Phán quyết cuối cùng của FIA
Cuối cùng sau nhiều giờ chờ đợi, FIA đã đưa ra phán quyết cho trường hợp của VER. Theo đó, anh bị phạt 50,000 EUR vì đã vi phạm luật parc fermé. Đồng thời, ban quản lý F1 cũng nói rõ rằng VER chạm vào xe HAM với một lực “không đáng kể” và do đó “không gây hại trực tiếp” cho xe.
FIA
Đối với HAM và Mercedes, phán quyết đã đi theo đúng hướng nhiều người dự đoán. Cụ thể, kết quả vòng loại của HAM bị vô hiệu hóa ngay lập tức. Cũng theo thông báo chính thức của FIA, Mercedes đã dựa vào việc khu vực trung tâm (center section) của cánh gió vẫn vượt qua bài kiểm tra để làm yếu tố giảm nhẹ. Đội cho rằng đó là bằng chứng cho thấy Mercedes không cố tình vi phạm.
Tuy nhiên, ban quản lý cho rằng việc chỉ ra khu vực cụ thể nào của cánh vi phạm thì không hề liên quan đến việc cả bộ phận cánh vi phạm quy định. Và do đó, sau nhiều trao đổi qua lại, hình phạt cuối cùng đã được áp dụng: HAM sẽ xuất phát cuối cùng trong vòng đua nước rút.
FIA
Cùng xem Mercedes và HAM sẽ vượt khó như thế nào ở Autódromo José Carlos Pace. Bạn đọc đừng quên cập nhật những diễn biến mới nhất của GP Brazil trên Otoman nhé!