Thiết kế xe hơi cơ bản – Bề mặt thiết kế (P4)

Sau khi hoàn thành phần “xương” cùng các yếu tố khác đi kèm, đây là lúc các bề mặt thiết kế được chăm chút kỹ lưỡng. Trong bài viết này, mời độc giả cùng Otoman tìm hiểu về những yếu tố mà các nhà thiết kế quan tâm trong việc hoàn thiện bề mặt của xe.

Mềm mại (feline), béo (fat), nhão (flabby), cơ bắp (muscular) là những tính từ mà các nhà thiết kế thường dùng để mô tả những chi tiết bề mặt ngoại thất của một chiếc xe. Bề mặt (muscle) là yếu tố tiếp theo trong việc tạo ra và đánh giá một thiết kế xe hơi.

Giống như cơ bắp trên cơ thể người và động vật, bề mặt (muscles) của một chiếc xe hơi là yếu tố quan trọng trong việc xác định đặc tính, đặc điểm của xe qua ngôn ngữ thiết kế. Hiểu được cách tạo ra các bề mặt của chiếc xe là kỹ năng cốt lõi đối với một nhà thiết kế. Việc này cũng giống như một họa sĩ giỏi nắm bắt cấu trúc xương và các múi cơ để tạo ra một bức chân dung sống động vậy.

Dưới đây là 3 bước mà các nhà thiết kế áp dụng để tạo ra và đánh giá một bề mặt thiết kế xe hơi:

1. Ngôn ngữ thiết kế

Sau khi hoàn thành các phần cơ bản đầu tiên của thiết kế, các nhà thiết kế sẽ áp dụng một ngôn ngữ thiết kế chung mà họ (hoặc công ty của họ) đang hướng đến như: mềm, cứng, hình học (geometric), góc cạnh (angular), thân thiện môi trường, đột phá. Pha lẫn các ngôn ngữ thiết kế này, nhà thiết kế có thể hình thành một số ý tưởng độc đáo đầy tiềm năng.

Dù dựa trên cùng một nền tảng, ngôn ngữ thiết kế khác nhau cũng sẽ tạo nên một chiếc xe trông hoàn toàn khác biệt.

“Lập trường và tỷ trọng là chìa khóa. Một khi bạn đã có được 2 điều này, bạn có thể áp dụng bất kỳ phong cách nào bạn thích” – Jean-Pierre – giám đốc thiết kế của PSA chia sẻ. Thực tế, PSA hiện trang bị nhiều phong cách khác nhau lên cùng một nền tảng. Ví dụ, hãng dùng nền tảng EMP2 chung cho Peugeot 3008, Citroën C5 Aircross, DS7 Crossback và Opel Grandland X.

Trong phân khúc xe hơi phổ thông, sự khác biệt lớn nhất trong thiết kế thường nằm ở bề mặt. Khi các phân khúc đã trở thành tiêu chuẩn giữa các hãng sản xuất xe hơi, sự khác biệt về khối lượng và tỷ lệ là không nhiều.

Việc tinh chỉnh bề mặt và kiểm soát các đường sáng (light line) trên bề mặt thân xe là một trong những nhiệm vụ vô cùng quan trọng đối với đội thiết kế ngoại thất. Công đoạn này chủ yếu được thực hiện ở định dạng 3D trên máy tính bằng các phần mềm mô phỏng, sau đó hoàn thiện những chi tiết lớn trong studio.

Việc mô phỏng các bề mặt phức tạp trên Photoshop 2D là một trong những kỹ năng quan trọng mà các nhà thiết kế trẻ cần phải trang bị vì tính thực tiễn của nó. Tuy nhiên, quá trình phát triển trên thực tế sẽ luôn diễn ra ở dạng 3D (dùng công nghệ kỹ thuật số trên máy tính hoặc mô phỏng mô hình đất sét với tỷ lệ 1:1).

2. Các phần của thân xe

Thân xe là bề mặt chính tạo nên nét đặc trưng trên mỗi chiếc xe hơi. Việc tạo ra các bề mặt trông thật đẹp, đồng thời kiểm soát các vùng sáng và vùng tối (highlight and shadow), là vấn đề hết sức phức tạp. Mô hình đất sét từ đó cũng được sinh ra và sử dụng rộng rãi đến ngày nay. Việc một nhà thiết kế có thể hoàn thiện được một bề mặt hạng A (Class-A) đòi hỏi tay nghề cao với nhiều năm kinh nghiệm.

Cần bao nhiêu đường nét (feature line) trên nắp capo? Có cần một đường chạy dọc thân xe (shoulder line) không? Đường này cần đặc điểm gì – một đường gân, một đường cắt xén hay đơn giản là một nét nguệch ngoạc? Độ sắc nét mà đường này nên có là bao nhiêu? Có cần một hệ thống đèn chiếu sáng mới không? Nên trộn bề mặt lồi và lõm với nhau như thế nào? Điều chỉnh thiết kế ra sao để vẫn kiểm soát được các đường sáng bề mặt? Nhà thiết kế xe hơi phải tự trả lời cho hầu hết các câu hỏi này.

Việc tạo ra các bề mặt trông thật hấp dẫn và kiểm soát vùng sáng là một quá trình hết sức phức tạp. Thomas Ingenlath – giám đốc thiết kế của Volvo cho biết: “Tôi rất ghét thuật ngữ ‘bề mặt giải trí‘ và tôi nghĩ nhiều người đang tranh luận về thiết kế của thân xe.”

“Những gì mà tôi hướng đến là tỷ lệ. Đôi khi chiếc xe cũng không cần một chi tiết nhỏ nào đó để tạo nên sự khác biệt. Điều chiếc xe cần là khoang cabin phải thấp hơn 5 mm chẳng hạn!” – Thomas cho biết thêm.

Xe hơi không phải là vật thể tĩnh. Nó luôn chuyển động, và cả những đường sáng (chạy dọc theo bề mặt) cũng thế. Các đường sáng chạy dọc xung quanh mô hình 3D cho phép nhà thiết kế điều chỉnh bề mặt của xe, từ đó đạt hiệu quả thiết kế ở mọi góc độ. Đây là một thách thức vô cùng lớn đối với các nhà thiết kế vì nó đòi hỏi cảm giác và kinh nghiệm điêu khắc bề mặt cực kỳ cao. Đây cũng là một khác biệt giữa thiết kế xe hơi và xe máy.

Mẫu xe có biệt danh Fat Red Porsche của Erwin Wurm là một ví dụ điển hình của việc áp dụng yếu tố “cơ bắp” lên bề mặt một mô hình xe hơi một cách quá đà. Rõ ràng, tác phẩm này trông rất thách thức đối với các ngôn ngữ thiết kế xe hơi quen thuộc.

3. Vòm bánh xe

Ở phần 3, ta đã đề cập đến tính cơ động của chiếc xe qua khoảng cách giữa vòm bánh xe (wheel arch) và bánh xe. Ở bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào thiết kế của vòm bánh xe.

Khu vực bánh xe và vòm bánh xe là nơi quan trọng để các nhà thiết kế xe hơi quyết định “tính cách” của chiếc xe. Yếu tố sức mạnh, dáng vẻ cơ bắp của chiếc xe được thể hiện thông qua khu vực này.

Mặc dù vòm bánh xe thường có thiết kế đơn giản và phẳng nhưng nó lại góp phần không nhỏ trong việc tạo điểm nhấn. Một bộ phận được gọi là ốp líp (lip) cũng được các nhà thiết kế tận dụng để nâng cao cá tính cho chiếc xe. Từ đó, phần vòm bánh xe sẽ lồi nhẹ ra phía ngoài tạo một dáng vẻ hầm hố. Ngược lại, vòm bánh xe lõm sẽ mang lại dáng vẻ cổ điển hơn. Các nhà thiết kế sẽ tận dụng yếu tố này nếu muốn chiếc xe trở nên sang trọng và tinh tế.

Vào những năm 80, thiết kế vòm bánh hình hộp (box-flare) đã nhanh chóng trở thành một xu hướng sau khi được giới thiệu trên Audi Quattro. Nhưng giờ đây, phần lớn các thiết kế này đều đã đi vào quá khứ (ngoại trừ các mẫu Audi RS).

Thiết kế mở rộng vòm bánh xe làm người ta liên tưởng đến bộ môn đua xe thể thao. Hay chính xác hơn, đây là thiết kế của một chiếc xe hiệu năng cao.

Rõ ràng, việc nới rộng vòm bánh xe giúp xe thể hiện nhiều sức mạnh hơn (ví dụ như Honda Civic Type-R). Tuy nhiên, đối với những chiếc xe có chiều rộng hạn chế, việc tạo ra một thiết kế vòm bánh thể thao ngay từ đầu là một thách thức không nhỏ đối với các nhà thiết kế xe.

Ở bài viết tiếp theo, mời bạn đọc cùng Otoman tìm hiểu về yếu tố cuối cùng trong thiết kế xe hơi cơ bản: đồ họa (graphic).