Từ niềm kiêu hãnh CVCC đến cái bắt tay muối mặt với GM của Honda

Nhắc đến hãng xe Honda, chắc hẳn nhiều bạn đọc trước đây đã quá quen thuộc với những chiếc xe máy bền bỉ, và giờ đây là các dòng xe hơi phổ biến.

Tên đầy đủ của công ty là Honda Motor Company, có xuất xứ từ Nhật Bản và được thành lập vào năm 1948 bởi Soichiro Honda. Ban đầu, Honda chỉ phát triển động cơ đốt trong hai thì cho xe đạp, nhưng kể từ sau đó thì ông đã làm nên lịch sử. Kể từ ngày được thành lập cho đến nay, công ty Honda đã sản xuất hơn 20 triệu động cơ đốt trong. Chúng không chỉ dành cho xe máy, xe hơi mà cho cả tàu, thuyền, máy phát điện, máy cắt cỏ, máy bơm...

Nói qua một chút về nhà sáng lập hãng xe Honda thì Soichiro Honda là con trai của một thợ rèn, sinh năm 1906 ở tỉnh Shizuoka và mất năm 1991. Honda bắt đầu làm việc như một thợ máy khi chỉ 15 tuổi và 16 năm sau đó, ông đã tự thành lập cho mình một công ty riêng.

Honda từng được tác giả David Halberstam nhắc đến trong cuốn sách The Renocking (viết năm 1986 về sự thăng trầm của ngành công nghiệp xe hơi Nhật Bản và Hoa Kỳ). Trong sách có đoạn mô tả: “Soichiro Honda là một thiên tài đích thực, một người thích sáng tạo và thử nghiệm, và là người Nhật Bản hiện đại tiệm cận nhất với Henry Ford.”

Giống như Henry Ford, Honda về cơ bản là một kỹ sư tự học, hay còn được gọi với cái tên rất trang trọng “thiên tài không bằng cấp”. Với tính cách thẳng thắn của mình, Honda đã chỉ trích nỗ lực của chính phủ Nhật Bản trong việc hạn chế ngành công nghiệp xe hơi của quốc gia này vào tay một số công ty lớn thống trị.

Điều khác nhau lớn nhất giữa hai người có lẽ là, Henry muốn tìm ra cách tốt hơn để làm xe hơi, còn Honda thì lại muốn tìm ra cách làm một chiếc xe hơi tốt hơn. Vào tháng 7/1960, bộ phận R&D; của Honda được tách ra thành một công ty con hoàn toàn riêng biệt và độc lập. Công ty của ông bắt đầu sản xuất xe hơi vào năm 1963 và đã trở thành nhà sản xuất xe hơi lớn thứ ba của Nhật Bản vào đầu những năm 1980.

Việc thành lập Honda R&D; Ltd đã giúp công ty gặt hái được những thành quả xứng đáng. Tháng 9/1972, Honda cho ra mắt một động cơ hoàn toàn mới với công nghệ điều khiển đốt cháy hỗn hợp xoáy lốc (Compound Vortex Controlled Combustion, CVCC) mà các kỹ sư của hãng phát triển. Nhờ được trang bị động cơ này, mẫu Civic 1974 đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn khí thải khắc nghiệt được ban hành ở Hoa Kỳ mà không cần bộ chuyển đổi xúc tác, cùng với khả năng tiết kiệm nhiên liệu (17 km/L). Đây là con tốt nhất trong ngành vào thời điểm đó.

Sau đó, hầu hết các nhà sản xuất xe hơi khác đã mua lại giấy phép sử dụng động cơ mới của Honda, đồng thời thừa nhận rằng các kỹ sư của họ khó có thể tạo ra một động cơ giống vậy. Nhưng General Motors thì khác. Cấp lãnh đạo của họ có thái độ khinh thường đối với động cơ CVCC. Richard Gerstenberg, chủ tịch của công ty này, chia sẻ vào năm 1973 rằng: “À thì tôi đã có nhìn qua thiết kế này, và dù nó có thể hoạt động trên vài động cơ xe hơi đồ chơi bé nhỏ, tôi không nghĩ nó có tiềm năng cho bất kỳ động cơ xe hơi GM nào của chúng tôi.”

Soichiro Honda xem lời dè bĩu này như một thách thức. Năm 1973, ông quyết định mua chiếc V8 Chevrolet Impala, được vận chuyển qua đường hàng không đến Nhật Bản. Các kỹ sư của Honda đã thiết kế một động cơ CVCC phù hợp với chiếc xe và vận chuyển nó ngược về cơ sở của Cơ quan Bảo vệ Môi trường ở Ann Arbor, Michigan (Mỹ) để tiến hành kiểm tra mức độ ô nhiễm.

Chiếc xe dễ dàng vượt qua mọi điều kiện nghiêm ngặt vào năm 1975. Sau đó, Honda đã có những lời châm biếm trong một cuộc phỏng vấn của tạp chí Playboy: “Khi Quốc hội cho thông qua các tiêu chuẩn mới về khí thải, chúng tôi sẽ phải thuê thêm 50 kỹ sư, còn GM thì phải thuê thêm 50 luật sư.”

Động cơ CVCC đã khẳng định tên tuổi của Honda, đồng thời góp phần làm thay đổi lịch sử ngành công nghiệp xe hơi tại Mỹ. Ấy thế nhưng, gần 50 năm sau, Honda lại thông báo rằng họ sẽ ra mắt 2 mẫu xe điện hoàn toàn mới vào năm 2023. Điều bất ngờ là việc sản xuất những mẫu xe điện mới này lại có sự hợp tác với chính General Motors.

Cụ thể, các mẫu xe sẽ được trang bị công nghệ pin Ultium độc quyền của GM. Ngoài ra, công nghệ hỗ trợ người lái rảnh tay tiên tiến Super Cruise cũng đến từ nhà sản xuất xe hơi Mỹ.

Nguyên nhân chính cho mối quan hệ này là bởi vì nhà sản xuất động cơ đốt trong lớn nhất thế giới Honda đã chậm chân trong việc điện khí hóa các dòng xe hơi của mình. Do đó, họ cần có sự hợp tác với một tên tuổi lớn.

Honda cho biết họ đặt mục tiêu đưa thị phần xe điện và xe dùng pin nhiên liệu (Fuel Cell Vehicle, FCV) trong tổng doanh số bán hàng ở Mỹ lên con số 40% vào năm 2030. Trớ trêu thay, họ không thể làm điều đó mà không có GM.