Liệu những giải pháp cho năm 2025 của FIA có hiệu quả?

Mặc dù luật đua về cơ bản vẫn được giữ nguyên (vì đằng nào 2026 cũng sẽ là năm F1 giới thiệu một bộ động cơ hoàn toàn mới cũng như hàng loạt chi tiết cánh gió cải tiến), FIA vẫn sẽ tiến hành một số chỉnh sửa nhất định nhằm kiểm soát cái mà ta từng gọi là “dirty air” – luồng không khí mà những chiếc xe F1 bỏ lại phía sau.

“Dirty air” từng là một thuật ngữ dành cho thế hệ xe F1 từ 2017 – 2021. Nó gợi nhớ đến những chiếc xe F1 với các chi tiết khí động học vô cùng phức tạp và tinh xảo đã tạo ra những cỗ máy thần sầu, phá vỡ mọi kỷ lục về tốc độ cũng như thời gian chạy trên vô vàn các trường đua.

Tuy nhiên, hệ quả của sự tinh xảo đó lại là một luồng không khí bị xáo trộn đến mức hỗn loạn. Nó không chỉ làm giảm hiệu quả khí động học của những chiếc xe theo sau (dirty air), mà còn khiến cho lốp nhanh mòn hơn và cản trở khả năng vượt của những chiếc xe theo sau.

Trưởng ban single-seater của FIA, Nikolas Tombazis, đã công bố chi tiết những thay đổi này trong mội buổi phỏng vấn với Motorsport.com Italy.

Ông tỏ ra đồng tình với các tay đua khi chỉ ra rằng thế hệ xe F1 hiện tại bị mất tới 35% lực bám khí động học (downforce) khi theo sát đối thủ phía trước. Tuy không tệ đến mức 50% của năm 2021, mức tăng 15% chỉ sau 1 năm cho thấy sự cần thiết của những thay đổi trong tương lai.

Trích lời ông Tombazis, FIA “đã tìm ra những mảng trọng tâm để tập trung vào, bao gồm tấm đuôi cánh trước, mặt bên của sàn xe cũng như cánh vây bên trong bánh xe. Chúng tôi có thể thắt chặt các quy định ở những bộ phận đó”.

Mức tăng từ 20% đến 35% chỉ sau 1 năm cho thấy độ khó trong việc tạo ra những chiếc xe có khả năng theo sát nhau một cách dễ dàng hơn. Việc làm xáo trộn bầu không khí xung quanh khi di chuyển là điều không thể tránh khỏi, trừ khi ta chạy xe trong môi trường chân không.

Theo như lời của Tombazis, để không làm xáo trộn bầu không khí thì “những chiếc xe phải có rất ít downforce như những thập niên 60”. F1 hiện đại có được là nhờ công nghệ khí động học có được sau hơn 70 năm phát triển, và chắc chắn là không ai muốn bỏ lại tất cả những thành quả này phía sau.

Vấn đề lớn nhất hiện tại là cân bằng giữa lợi ích của những người viết luật và 10 đội đua hàng đầu thế giới. FIA tạo ra những chiếc xe sử dụng hiệu ứng mặt đất (ground effect) nhằm giảm thiểu luồng khí bị xáo trộn phía sau. Tuy nhiên, các đội đua sẽ luôn tìm cách để những chiếc xe của mình nhanh hơn và cản trở các đối thủ phía sau.

Ta cũng không nên trông đợi quá nhiều vào năm 2025 bởi đây sẽ chỉ là những thay đổi rất nhỏ nhằm cải thiện tình hình hiện tại để kiểm soát tình hình.

Có vẻ như đây sẽ là một giải pháp tương tự như của năm 2019, khi mà những chi tiết như cánh trước, cánh sau cũng như tấm khí động phía 2 bên được đơn giản hóa. Tuy không cải thiện được tình hình là bao, những thay đổi trên đã ngăn không cho vấn đề trở nên phức tạp hơn trong những năm cuối cùng trước bộ luật mới.

Một trong những lợi thế hiện tại của Red Bull dường như nằm ở bộ phận hầm gió tinh xảo được thiết kế bởi Adrian Newey.

Do đó, chiếc RB19 không quá bị phụ thuộc vào downforce từ những chi tiết trên thân xe, từ đó cho phép Verstappen và Perez theo sát đối thủ dễ hơn. Những đội đua còn lại có lẽ sẽ học hỏi được đôi điều từ đó và đóng góp cho những thay đổi của năm 2025.

Tuy nhiên, ta cũng không nên vì thế mà phủ nhận tính hiệu quả của hiệu ứng mặt đất trong F1. “Dirty air” có thể là một vấn đề muôn thuở của F1, nhưng thế hệ xe đua F1 hiện tại là một giải pháp hữu hiệu nhằm cân bằng giữa tính cạnh tranh cũng như lực ép khí động học có được của từng xe.