Văn minh từng hành động

Trong hơn sáu mươi năm trôi qua kể từ ngày chiếc dây an toàn ba điểm đầu tiên ra đời, Volvo vẫn đang không ngừng nghiên cứu và phát triển vô số những tiện nghi an toàn cho người dùng. Hệ thống bảo vệ chấn thương cổ (whiplash), hệ thống bảo vệ va chạm thân xe (SIPS), hay thiết bị an toàn tiêu chuẩn (IntelliSafe) ngay từ khi trình làng đều được xem như những tiêu chuẩn chung cho toàn bộ ngành công nghiệp ô tô thế giới. Những nỗ lực này từ Volvo hướng đến một tầm nhìn duy nhất mà hãng xe luôn rất khát khao khi nhắc tới, đó là "Không để bất kì một ai phải chết hay chịu thương tích nghiêm trọng trên một chiếc Volvo đời mới".

Cho đến nay, những số liệu thống kê va chạm xe hơi trên thế giới vẫn đang ủng hộ hãng xe tới từ Thuỵ Điển, và họ hoàn toàn có thể tự hào về điều này. Thế nhưng, con đường đi từ "rất ít" cho tới con số "0" tròn trĩnh sẽ lại là một câu chuyện rất khác, và chúng ta cùng hy vọng Volvo sẽ đạt được cột mốc này trong một tương lai không xa.

Còn để nói về sự văn minh của Volvo ở hiện tại, Otoman mạn phép lấy tạm thêm hai ví dụ sau đây để ta cùng thảo luận.

2. Tôn trọng con người

Nói đến xe hơi, hẳn đa số chúng ta nghĩ tới đàn ông. Nói đến tai nạn xe hơi, chúng ta cũng thường nghĩ tới đàn ông - đối tượng thường được gắn với những hành vi chạy quá tốc độ, sử dụng rượu, bia, chất kích thích, hay xem thường việc sử dụng dây an toàn. Có lẽ vì sự ngầm định này mà ở các bài kiểm tra an toàn, hình nộm được sử dụng ở vị trí ghế lái (driver) là nam giới, cao 1.72 m, nặng 77.5 kg - kích thước trung bình của một người đàn ông Mỹ trưởng thành. Mẫu hình nộm này đã được sử dụng từ những năm 1970, và mãi cho tới năm 2003 thì hình nộm nữ giới mới được đưa vào sử dụng trong bài kiểm tra an toàn, tuy rằng cũng chỉ được đặt ở vị trí hành khách (passenger).

Hệ quả của sự thiên vị giới tính này là việc các thiết bị an toàn ở ghế lái (ví dụ như túi khí hay hệ thống điều khiển căng dây an toàn dựa trên cảm biến trọng lượng) sẽ bị tinh chỉnh để phù hợp với nam giới hơn là nữ giới, và do đó, nữ giới sẽ chịu rủi ro thương tích lớn hơn trong cùng điều kiện va chạm. Cụ thể, với đối tượng người lái hoặc hành khách ở ghế trước trong một vụ tai nạn giao thông, tỷ lệ tử vong của nữ giới cao hơn 17% so với nam giới trong cùng độ tuổi. Trong khi đó, với đối tượng người lái có đeo dây an toàn, tỷ lệ thương tích nghiêm trọng của nữ giới cao hơn nam giới tới 73% với cùng một mức độ va chạm. Điều này hoàn toàn dễ hiểu khi mà một chiếc dây an toàn được thiết kế để truyền xung lực vào ngực và xương chậu của nam giới thì lại thường truyền lực vào những bộ phận chịu lực kém hơn như bụng, cổ, hay xương vai của nữ giới. Và đấy là chúng ta còn chưa nhắc tới việc cấu tạo các bộ phận trên cơ thể nam và nữ giới khác nhau như thế nào.

Chấn thương cổ khi đầu di chuyển về một hướng và đột ngột bị giật ngược lại (whiplash) là một ví dụ điển hình. Vì cấu tạo xương cổ và hộp sọ khác với nam giới, nữ giới hứng chịu nguy cơ bị chấn thương cổ cao gấp 3 lần nam giới. Từ những năm 1990, các hãng sản xuất xe hơi đã trang bị thêm tính năng di chuyển tựa đầu của ghế nhằm giảm thiểu rủi ro chấn thương vùng cổ, nhưng gần như chỉ có công nghệ của Volvo, cùng với Toyota, là có thể giảm thiểu đáng kể nguy hại cho nữ giới.

Volvo và Toyota cũng là hai hãng xe hiện đang phát triển hệ thống thử nghiệm an toàn trên mô hình mô phỏng máy tính. Với công nghệ này, hình nộm được sử dụng giờ đây không còn chỉ là những khối nhựa và kim loại đại diện cho cân nặng, chiều cao, kích thước vóc dáng, mà thậm chí những bộ phận sinh học chi tiết nhất của con người cũng được thể hiện trực quan.

Như vậy, với bất kì một lực tác động nào khi xảy ra va chạm, Volvo đều có thể phân tích tác động lên từng cơ quan cơ thể người dùng, dù cho đó là những ảnh hưởng nhỏ nhất. Với công cụ này, hãng xe từ Thuỵ Điển sẽ không chỉ thực hiện các bài đánh giá an toàn trên nữ giới, mà còn có thể làm điều tương tự với những đối tượng người dùng đặc biệt khác, như người lớn tuổi, người quá khổ, hay người có khiếm khuyết vật lý.

Cùng một khoản đầu tư nghiên cứu, thử hỏi liệu có bao nhiêu hãng xe trên thế giới dám làm điều tương tự?!

3. An toàn là trên hết

Trên bản đồ ngành công nghiệp xe ô tô, Volvo chưa bao giờ được xem là một nhãn hiệu của xe tốc độ. Vào ngày 20/5/2020 vừa qua, chính Volvo dường như đã thừa nhận điều này với cả thế giới khi hãng xe chính thức áp dụng chính sách giới hạn tốc độ tối đa chỉ 180 km/h cho mọi chiếc xe mới được sản xuất của mình. Tốc độ tối đa này thậm chí còn có thể được người dùng hạ xuống (ví dụ khi trao xe cho một người mới lái) thông qua hệ thống Care Key. Mặc dù thay đổi này có lẽ chỉ thực sự tác động lên một số quốc gia Châu Âu với một vài cung đường không giới hạn tốc độ, Volvo đã cho thấy mình dám tiên phong trong việc thay đổi lối suy nghĩ của người dùng về hành vi lái xe an toàn. Hãng xe thừa nhận sẽ chấp nhận đánh mất một nhóm khách hàng tiềm năng để đạt được tầm nhìn của mình. Với Volvo, an toàn là trên hết!

Trong một diễn biến khác, cách đây hơn 2 tuần, Volvo đã thực hiện một cuộc triệu hồi sản phẩm lớn nhất trong lịch sử của hãng. Cụ thể, ước tính sẽ có khoảng 2.2 triệu chiếc xe trên toàn thế giới nằm trong diện ảnh hưởng, bao gồm S60, S60L, S60CC, V60, V60CC, XC60, V70, XC70, S80, và S80L. Mục đích của việc triệu hồi xe này là để hãng có thể sửa chữa lại chi tiết chốt kim loại cố định dây an toàn trên hàng ghế trước, một chi tiết mà hãng cho rằng "có thể sẽ bị hao mòn theo thời gian dưới sự tác động của một vài điều kiện khắc nghiệt và hành vi sử dụng không đúng chuẩn của người dùng". Điều đáng nói là chưa hề có một sự cố về tai nạn hoặc thương tích nào được ghi nhận liên quan tới chi tiết này. Bất chấp tỷ lệ xảy ra sự cố rất thấp, hãng xe từ Thụy Điển vẫn nhanh chóng hành động, vì có lẽ với Volvo, an toàn là trên hết!