Tại sao đất sét vẫn được sử dụng trong thiết kế xe hơi?

Ngày nay, thế giới công nghệ phát triển vượt bậc. Nhờ đó, các nhà thiết kế xe hơi có đầy đủ phần mềm và công cụ thực tế ảo để tạo ra những mẫu xe mới.

Thế nhưng tới bây giờ, các nhà thiết kế vẫn luôn sử dụng đất sét (loại vật liệu lâu đời nhất trên thế giới) để đảm bảo đường cong của xe trông thật vừa vặn và hợp lý.

Bạn có biết rằng, hình dáng mẫu xe thuộc các ”ông lớn” như Mercedes, Tesla hay Toyota đều được tạo hình bằng đất sét? Mỗi chiếc xe phải trải qua quá trình chỉnh sửa, thay đổi rất nhiều trước khi có hình dạng hoàn hảo và được đưa vào sản xuất.

Cụ thể, nhiều hãng sản xuất xe hơi đã thuê các nhà điêu khắc tạo ra mô hình xe hoàn toàn bằng đất sét với kích thước đầy đủ như bản thiết kế. Họ tiến hành điêu khắc từng chi tiết từ cửa sổ, tay nắm cửa cho đến các đường kẻ trên nắp capo hay dọc thân xe. Ngoài ra, họ còn điêu khắc nội thất một cách tỉ mỉ và chân thực, đến mức có thể khiến bạn hiểu lầm rằng đây là chi tiết thật chứ không chỉ là hình mẫu bằng đất sét.

Các nhà sản xuất xe hơi cũng đã từng cố gắng thiết kế xe bằng phần mềm trên máy tính hay thử dùng một số vật liệu khác, đơn cử là thạch cao (plaster). Tuy nhiêu, việc thiếu đi quy trình sử dụng đất sét để điêu khắc và tạo hình bằng tay sẽ khiến các mẫu thiết kế luôn trông khá cứng nhắc và “nhạt nhẽo”.

Giám đốc thiết kế của Buick Exteriors toàn cầu tại General Motors Co – ông Bob Boniface chia sẻ rằng: “Đất sét vẫn là loại vật liệu tốt nhất và rất linh hoạt. Chúng ta có thể đặt đất sét lên khung và lấy ra rất nhanh chóng.”

Đất sét đã được sử dụng trong các studio thiết kế xe hơi kể từ những năm 1930. Harley Earl – nhà thiết kế huyền thoại của GM được cho là một trong những người tiên phong sử dụng vật liệu này.

Giờ đây, trong một studio đầy ánh sáng, các nhà thiết kế và nhà điêu khắc của GM vẫn sử dụng hàng ngàn pound (đơn vị đo khối lượng phổ biến ở Mỹ) đất sét màu nâu đỏ mỗi năm từ Kolb (một nhà cung cấp đất sét đến từ Đức).

Ông Boniface cũng nhấn mạnh rằng thiết kế là quan trọng hơn bao giờ hết đối với các công ty xe hơi. Các thương hiệu xe hơi hiện tại về cơ bản là ngang nhau khi nói đến hiệu suất, khả năng tiết kiệm nhiên liệu, cảm giác lái và giá cả. Vì vậy, thiết kế chính là điểm khác biệt tuyệt vời giữa các hãng xe.

“Công việc thiết kế mà chúng tôi cần làm là tạo ra sự khác biệt về sản phẩm của hãng mình với các đối thủ cạnh tranh.”

Theo quy trình, công đoạn thiết kế xe bắt đầu với bản phác thảo của các nhà thiết kế. Một khi họ đã thu hẹp được ý tưởng, các nhà điêu khắc sẽ tạo ra mô hình bằng đất sét với kích thước bằng 1/3 so với bản vẽ. Mô hình nào đáp ứng tốt ý tưởng thiết kế sẽ được lựa chọn để tiếp tục phát triển lên tỷ lệ 1:1.

Tại Buick, các nhà điêu khắc tạo ra một bộ khung từ bọt xốp, ván ép và nhôm, sau đó tiến hành phủ lên đó một lớp đất sét ấm dày từ 5.08 - 7.62 cm (được làm nóng trong lò đặc biệt trong 24 giờ trước khi sử dụng).

Khi đất sét nguội đi, chúng thực sự đã sẵn sàng để được dùng cho điêu khắc. Các công ty xe hơi sử dụng máy phay (milling machine) để khắc hình dạng thô của chiếc xe trong khoảng 2 ngày. Sau đó, các nhà điêu khắc sẽ tạo hình ngoại thất của xe, định hình khu vực xung quanh bánh xe và các họa tiết trong đèn pha...

Có một nhân vật khá đặc biệt ở Buick là Gianna Ball – một nhà điêu khắc ngoại thất. Trước khi hoàn thành chương trình văn bằng 2 năm về mô hình đất sét tại Đại học Detroit (Mỹ), cô đã được đào tạo về công việc rèn kim loại và làm việc trong một cửa hàng phục dựng xe cao cấp.

Gianna thích điêu khắc các chi tiết phức tạp ở phía trước và phía sau xe. Cô chia sẻ: “Bạn có thể làm một công đoạn thiết kế, và rồi nó có thể ‘ra gì’ hoặc không. Bạn có thể dễ dàng sửa chữa hoặc thay đổi nó.”

Các nhà điêu khắc luôn làm việc chặt chẽ với các nhà thiết kế. Lý do là bởi các nhà thiết kế rất có thể sẽ đề nghị thay đổi chỉ một chi tiết nhỏ hay một góc độ nào đó của xe, đôi khi là di chuyển một nếp gấp lên một vài mili-mét. Ngoài ra, họ còn phải làm việc chặt chẽ với các nhà điêu khắc kỹ thuật số (digital sculptor). Đây là những người có thể quét mô hình đất sét và gửi dữ liệu cho các kỹ sư. Sau đó, các kỹ sư gửi lại các thay đổi để đảm bảo thiết kế đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng.

Năm 2016, nhà điêu khắc kỹ thuật số Courtney Urbiel đã cho rằng đất sét giúp cho công việc thiết kế cánh cửa trở nên nhanh hơn nhiều. Ví dụ, một góc trên cửa được thiết kế quá sắc có thể đâm vào khuỷu tay của hành khách, nhưng nhà điêu khắc đất sét có thể làm mềm nó trong vài phút. Chúng ta có thể sẽ mất nhiều giờ đồng hồ hơn nếu thực hiện thay đổi bằng các thiết bị kỹ thuật số.

Thiết kế cuối cùng của một chiếc xe thậm chí có thể được thay đổi đến hơn 12 lần. Ngoài ra, mô hình đất sét cũng cần trải qua một bài kiểm tra quan trọng. Cụ thể, chúng được phủ trong một lớp màng (trông giống như sơn) và được đưa ra ngoài trời, để xem ánh sáng tự nhiên tác động như thế nào đến các đường cong của chúng.

Khi chưa được phủ lên lớp sơn sáng bóng, vẻ bề ngoài của đất sét trông rất kinh khủng. Nhưng chiếc xe cuối cùng thì chắc chắn là rất tuyệt vời. Sẽ phải mất từ 3 - 4 năm kế từ bản phác thảo đầu tiên đến khi một chiếc xe được lăn bánh trên đường.

Như đã nói ở trên, các nhà thiết kế và nhà điêu khắc làm việc rất chặt chẽ với nhau. Ví dụ, trong một lần chỉnh sửa mô hình đất sét ở Buick, ông Max Sullivan (nhà thiết kế) sau khi nhìn vào một bên thân xe đã kéo một đoạn băng dính dài đánh dấu trên mảng đất sét. Ông muốn Ball phải điều khắc lại khu vực đó.

Các nhà thiết kế vẫn thường cho rằng, trong quá trình làm việc, những nhà điêu khắc mô hình xe phải có khả năng nhào nặn và tạo hình đất sét ngay trước mắt họ.