Trượt nước (hydroplaning) là gì và xử lý như thế nào?

Một trong những vấn đề nguy hiểm khi đang lái xe là gặp phải hiện tượng trượt nước (hydroplaning). Hiện tượng này có thể gây ra tai nạn từ nhẹ đến cực kỳ nghiêm trọng khi tham gia giao thông. Ở bài viết này, Otoman sẽ cùng độc giả tìm hiểu về hiện tượng trượt nước và những cách xử lý liên quan.

Trượt nước (hydroplaning, aquaplaning) là hiện tượng nguy hiểm xảy ra khi mặt đường bị ướt. Điều này làm cho lốp xe bị mất ma sát, thậm chí là không tiếp xúc trực tiếp với mặt đường. Mặc dù thường chỉ xảy ra trong vài giây ngắn ngủi, trượt nước “lấy đi” hầu hết khả năng kiểm soát chiếc xe của bạn.

Theo hãng sản xuất lốp xe Continental, khi chạy với vận tốc 80 km/h trên đường ướt, lốp xe có thể sẽ phân tán trung bình gần 30L nước mỗi giây. Vì thế, các rãnh trên lốp xe đóng vai trò quan trọng trong việc phân tán nước. Các rãnh lốp hoạt động như đường ống dẫn nước – chúng bơm nước ra khỏi vị trí bánh xe đi qua (để bánh tiếp xúc trực tiếp với mặt đường). Khi lốp xe không kịp phân tán nước, bề mặt mà bánh xe tiếp xúc sẽ là nước chứ không phải là mặt đường, từ đó xảy ra trượt nước.

Cảm giác đầu tiên gặp phải khi xe bắt đầu bị trượt nước là nằm ở vô lăng. Khi đó, thao tác đánh lái sẽ trở nên rất nhẹ nhàng.

Ngoài ra, độ sâu của rãnh lốp xe nếu không đủ lớn cũng sẽ tác động đến khả năng xảy ra hiện tượng trượt nước. Hầu hết các loại lốp mới trên thị trường đều có độ sâu nhỏ hơn 8.8 mm. Khi lốp mòn, độ sâu của rãnh cũng sẽ giảm và khả năng lốp bị trượt nước sẽ tăng. Khi độ sâu rãnh lốp đạt mức tối thiểu là 1.5 mm (ở Việt Nam là 1 mm), điều bạn cần làm là thay lốp ngay.

Nếu phát hiện các rãnh lốp đã mờ đi rất nhiều hoặc hoàn toàn không còn, bạn chỉ cần thay bộ lốp mới. Để chắc chắn rãnh lốp xe là đủ sâu, bạn cần dùng 1 đồng xu và đặt nó vào mỗi rãnh. Sau đó, bạn bắt đầu đo khoảng cách giữa viền đồng xu đến mặt tiết diện tiếp xúc với mặt đường của bánh xe.

Khi đo, nếu độ sâu của rãnh nằm ở mức 4.7 mm, điều đó có nghĩa là rãnh lốp chưa mòn đến một nửa.

Được biết, khả năng chống trượt nước của xe sẽ giảm đáng kể khi độ sâu của rãnh lốp nhỏ hơn 3.1 mm. Một vấn đề khác nằm ở việc lốp bị mòn không đều, vì điều này đồng nghĩa với việc các rãnh lốp cũng sẽ mòn không đều. Do đó, khi có một rãnh sâu dưới mức tối thiểu cho phép, bạn cần tiến hành thay lốp ngay lập tức.

Việc thường xuyên kiểm tra xem lốp có mòn đều không cũng là một trong những cách giảm thiểu nguy cơ gây ra hiện tượng trượt nước.

Tất nhiên, độ sâu của rãnh lốp không phải là là thước đo chính xác nhất về khả năng chống lại hiện tượng trượt nước. Lý do là bởi vì các hợp chất cao su khác nhau sẽ cung cấp lực kéo khác nhau cho xe. Điều này phụ thuộc vào yếu tố nhiệt độ và chất lượng mặt đường. Tuy nhiên, dựa vào độ sâu của rãnh lốp, bạn đã có thể phần nào hạn chế được hiện tượng này.

Vậy làm thế nào để giảm thiểu khả năng bị trượt nước?

Có hai điều bạn có thể làm để giảm thiểu khả năng bị trượt nước là duy trì áp suất lốp thích hợp và giữ tốc độ xe ở mức phù hợp trong điều kiện đường ướt. Đối với yếu tố áp suất, lốp xe nếu không được bơm căng sẽ dễ xảy ra hiện tượng trượt nước hơn. Ngược lại, lốp xe quá căng cũng có thể làm giảm độ bám đường trong nhiều tình huống. Vì thế, việc giữ áp suất lốp xe ở mức phù hợp là điều bạn cần làm.

Tốc độ là yếu tố tiếp theo bạn cần chú ý. Khi chạy xe đủ nhanh, lượng nước được các rãnh phân tán sẽ tăng lên. Khi đạt đến ngưỡng giới hạn, xe của bạn hoàn toàn có thể mất kiểm soát do các rãnh lốp không kịp thực hiện chức năng của mình.

Lúc này, việc giảm tốc cũng là một cách để giảm khả năng xe lướt trên mặt nước, đồng thời giảm khả năng gây ra tai nạn không mong muốn.

Chất lượng mặt đường cũng là yếu tố quan trọng. Một con đường được trải nhựa tốt, có độ dốc ở hai bên sẽ hỗ trợ tốt cho việc thoát nước, ngăn ứ đọng trên đường. Thế nhưng số lượng những con đường có chất lượng tốt đa phần sẽ không nhiều như bạn nghĩ. Do vậy, điều có thể dễ dàng thực hiện hơn là thay đổi tốc độ và luôn quan sát để tránh những nơi nhấp nhô, lồi lõm gây ứ đọng nước.

Vậy phải làm gì nếu xe của bạn gặp hiện tượng trượt nước?

Lưu ý rằng, các hệ thống kiểm soát độ bám, độ ổn định chỉ hỗ trợ bạn khi xe đang đi trên mặt đường. Khi xe đang lướt trên mặt nước, chúng hầu như trở nên kém hiệu quả và do đó cần bạn xử lý. Nếu tình trạng lốp và tốc độ của bạn đều ở mức phù hợp, bạn có thể vượt qua khoảnh khắc trượt nước chỉ trong vài giây. Điều quan trọng bạn cần làm là “giữ một cái đầu lạnh” và thật bình tĩnh.

Khi có những dấu hiệu ban đầu của hiện tượng trên, bạn hãy nhả chân ga và cố gắng điều khiển vô lăng để lái xe đến nơi an toàn. Mọi chuyển động như đánh lái hay nhấn phanh đột ngột đều có thể gây ra hiện tượng trượt nước. Với hệ thống chống bó cứng phanh (ABS), bạn có thể rà chân phanh nhẹ nhàng trong khi đánh lái để đến nơi bạn muốn một cách an toàn. Hệ thống này được trang bị ở tất cả các loại xe sản xuất trong 20 năm trở lại đây.

Nếu việc đánh lái khi xe trượt nước hoàn toàn không có tác dụng, đừng tiếp tục cố gắng thực hiện hành động đó mà hãy chờ lốp xe tiếp xúc lại với mặt đường. Khi tốc độ dần giảm xuống, lốp xe của bạn sẽ sớm quay trở lại với mặt đường.

Việc được trang bị đầy đủ kiến thức khi lái xe sẽ giúp bạn tránh khỏi nhiều tình huống nguy hiểm, và hiện tượng trượt nước nói trên chính là một ví dụ. Otoman chúc bạn luôn lái xe an toàn!