Daimler và Ford dưới ảnh hưởng của khủng hoảng thiếu hụt chip

Trong 18 tháng qua, ngành công nghiệp xe hơi đã phải đối mặt với Brexit và đại dịch toàn cầu. Ngoài ra, còn một cuộc khủng hoảng nữa cũng gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng trong năm 2021 – sự thiếu hụt vi mạch (chip) toàn cầu. Khởi đầu từ thị trường PlayStation 5, Xbox hoặc TV, giờ đây thiếu hụt chip đã lấn sang cả ngành công nghiệp xe hơi.

Thiếu chip đồng nghĩa với việc các nhà sản xuất ô tô như Jaguar Land Rover, Liên minh Renault-Nissan-Mitsubishi, Stellanis và cả Tập đoàn Volkswagen đều thiếu hụt cung, dẫn đến một số nhà máy phải tạm ngừng hoạt động. Cho đến nay, cuộc khủng hoảng vẫn chưa có dấu hiệu lắng xuống.

Xe mới không có để bán, doanh số bán xe cũ bỗng nhiên bùng nổ.

1. Điều gì đang xảy ra?

Sự thiếu hụt chip đến từ ba lý do chính, trong đó hai nguyên nhân có thể quy về COVID-19. Cũng giống như ngành công nghiệp xe hơi, ngành công nghiệp bán dẫn (semiconductor) buộc phải đóng cửa một phần vì đại dịch, dẫn đến nguồn cung chip ít hơn bình thường.

Đồng thời, nhu cầu về công nghệ phục vụ làm việc tại nhà tăng lên, và hai mẫu máy chơi game mới là PlayStation 5 và Xbox Series S/X thì vừa ra mắt. Nhu cầu về những con chip trở nên cao hơn bao giờ hết khi những chiếc máy chơi game được dự đoán sẽ sớm gây tiếng vang trên thị trường. Chỉ trong năm ngoái, Sony ước tính đã bán được 4.5 triệu máy.

Lý do cuối cùng đến từ vụ hỏa hoạn tại nhà máy Renesas Electronics – một trong những nhà sản xuất chất bán dẫn lớn nhất cho ngành xe hơi. Song song với đó, chiến tranh thương mại và thời tiết khắc nghiệt ở Texas (Mỹ) càng làm cho tình hình tồi tệ hơn.

2. Mức độ nghiêm trọng của vấn đề

Xe hơi hiện nay có công nghệ cực kì tiên tiến. Các mẫu xe đời mới dùng linh kiện bán dẫn nhiều đến mức hầu như nhà sản xuất nào cũng bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng. Dù không phải hãng xe nào cũng công bố thất thoát, công ty tư vấn AlixPartners dự đoán rằng viễn cảnh thị trường sắp tới sẽ rất tệ. Đầu năm nay, người ta ước tính ban đầu rằng sự thiếu hụt sẽ khiến các nhà sản xuất xe hơi tiêu tốn 61 tỷ đô la, nhưng đến nay con số này đã được điều chỉnh lên 110 tỷ đô la.

AlixPartners cho biết thêm, các hãng dự kiến sẽ chỉ bán được khoảng 80.7 triệu xe mới trong năm nay, tức giảm so với ước tính trước đó là 84.6 triệu chiếc.

3. Daimler ngừng sản xuất một tuần

Công ty mẹ Daimler của Mercedes-Benz đã cắt giảm số giờ làm việc của gần 18,500 nhân viên tại các nhà máy Bremen và Rastatt, dẫn đến việc sản xuất bị tạm ngừng từ ngày 23 đến 30 tháng 4. Công ty cần phải cắt giảm doanh số vào năm 2021 và điều này vẫn có thể tiếp tục đến năm 2022.

Mercedes-Benz có vấn đề với số xe đã lắp ráp xong nhưng đang chờ chip để hoàn thiện. CEO của hãng Källenius chia sẻ: "Chúng tôi có một số lượng xe chưa hoàn thành, nhưng chúng tôi không để mọi chuyện tệ hơn. Số đơn hàng cho S-class vẫn rất ổn, nhưng vấn đề về chuỗi cung ứng đang kìm hãm chúng tôi.”

4. Ford đóng cửa nhà máy Thổ Nhĩ Kỳ

Các nhà máy sản xuất linh kiện của Ford tại Anh đã bị ảnh hưởng và hậu quả là nhà máy Otosan của hãng ở Thổ Nhĩ Kỳ đã phải đóng cửa. Đầu năm 2021, công ty đã thông báo rằng họ sẽ sản xuất ít hơn 1.1 triệu xe so với dự kiến.

Ngược lại, hãng xe Mỹ lại tỏ ra lạc quan hơn về sản lượng xe trong năm. John Lawler, giám đốc tài chính của Ford cho biết: "Chiến lược của chúng tôi là phân bổ chip cho các dòng xe mang lại lợi nhuận cao. Giá cả vẫn rất cao, cao hơn nhiều so với những gì chúng tôi nghĩ."

5. Bao lâu nữa thì mọi thứ mới trở lại bình thường?

Đó là câu hỏi mà các nhà sản xuất xe hơi dường như luôn đặt ra ngày nay. Nếu bạn muốn trả lời câu hỏi này, đầu tiên hãy xem xét thị trường thiết bị điều khiển (console), vì đây là một trong những ngành nhạy cảm với chip nhất và là một trong những ngành đầu tiên bị ảnh hưởng.

Để tạo ra một thay đổi tích cực cho toàn ngành, chắc chắn các hãng xe sẽ đồng thuận về việc hạn chế bán ra PS5 và Xbox Series X cho đến cuối năm 2021 và đầu năm 2022. Tuy nhiên, cho dù các vấn đề về sản xuất có thể không còn nghiêm trọng như hiện tại trong vài tháng nữa, dường như nguồn cung chip sẽ khó trở lại bình thường ít nhất cho đến năm sau.