Sức nóng ‘ác mộng’ ở Qatar - Giải pháp cấp bách của F1

Việc hàng loạt các tay đua bị sốc nhiệt, ngất lịm khi vào cua nhanh, bỏng rát ở một số vùng da hay thậm chí kiệt sức đến tột cùng ngay sau chặng đua là không thể chấp nhận được.

Sức nóng như thiêu đốt và độ ẩm cao của sa mạc Qatar cộng với cái mà Oscar Piastri ví như là “57 lap phân hạng” đã dẫn đến tình huống xấu nhất cho tất cả các tay đua F1 có mặt ở trường đua ngày hôm đó.

May mắn là không có sự cố nghiêm trọng nào xảy ra, nhưng nhiều người trong giới chuyên gia cũng như các vận động viên đều bày tỏ quan ngại trước điều kiện khắc nghiệt của ngày hôm đó.

Lance Stroll có lẽ đã gặp sự cố nghiêm trọng nếu như anh vượt quá giới hạn chịu đựng của bản thân. Tay đua đã ngất ngay trong xe khi tiếp cận những khúc cua nhanh nhất của trường đua Losail, chịu 2 án phạt thời gian do tầm nhìn giảm sút vì choáng váng và mất nước nghiêm trọng. May mắn là anh đã không để xảy ra va chạm và kết thúc vòng đua.

1. Những giải pháp tức thời của FIA

Ngay ngày hôm sau, FIA đã ngay lập tức khẳng định rằng các tay đua đã đạt đến ngưỡng tận cùng giới hạn sức khỏe của họ vào chặng đua tại Qatar vào ngày Chủ nhật.

Nhiệt độ ngoài trời trên 30 độ C cộng với tiết trời Trung Đông đã khiến cho nhiệt độ buồng lái tăng lên một cách chóng mặt, giao động từ 60-80 độ C, chỉ trong chưa đầy 2 tiếng đua xe trên một trường đua tốc độ cao.

“Tuy họ là những vận động viên đỉnh cao, ta cũng không thể để cho họ thi đấu trong một môi trường gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự an toàn và sức khỏe của họ như vậy” trích một phần công bố của FIA.

“An toàn trong quy trình vận hành xe luôn là trách nhiệm của những bên thi đấu. Tuy nhiên, liên quan tới các yếu tố an toàn như cơ sở hạ tầng trường đua cũng như độ an toàn của xe, FIA sẽ làm tất cả những gì để có thể đảm bảo những giới hạn cho phép trong tất cả các sự kiện thi đấu.”

“FIA đã nghiên cứu tình huống hy hữu tại Qatar nhằm đề xuất chỉ dẫn nhất định cho những trường hợp thời tiết cực đoan trong tương lai.”

“Chắc chắn là chặng đua GP Qatar lẫn các sự kiện liên quan ở các năm sau sẽ được đẩy lùi xuống một thời gian khác muộn hơn trong năm, khi mà nhiệt độ thấp hơn. FIA có nguyện vọng đưa ra các giải pháp sớm nhất có thể nhằm ngăn chặn sự tái diễn của tình huống này.”

Một trong những ý tưởng ban đầu được đề ra tại hội thảo về vấn đề an toàn y tế tại Paris sẽ bao gồm “những quy tắc cho các bên thi đấu, nghiên cứu luồng thông gió hiệu quả hơn cho khoang lái, cũng như những điều kiện thời tiết phù hợp”, cùng nhiều vấn đề khác.

Kết quả nghiên cứu liên quan từ những giải đua xuyên lục địa khác cũng sẽ được đưa vào cân nhắc trong quá trình thảo luận.

2. “Một tình huống khó khăn đến tận cùng”

Cả 20 tay đua đều đã được rèn luyện thể chất để đương đầu với sức nóng và hơi ẩm khắc nghiệt, với sự trợ giúp của Tiến sĩ Chris Tyler từ Đại học Roehampton tại London – người đã hợp tác trực tiếp với McLaren.

Chris Tyler cho rằng, việc 20 tay đua tài năng bậc nhất trên thế giới chạm ngưỡng giới hạn chịu đựng không phải là do họ thiếu chuẩn bị hay thiếu kỹ năng. Thay vào đó, chúng ta phải nhìn nhận vấn đề một cách thẳng thắn và công bằng.

“FIA thực sự đã gặp may khi không có tay đua nào gặp vấn đề nghiêm trọng khi đua trong sức nóng như vậy”, ông nhận định.

“Tôi biết là Logan Sargeant đã biết tự lượng sức mình, nhưng nếu anh ấy hay bất kì tay đua nào khác đang phấn đấu giành điểm hay thậm chí là giành chức vô địch thì liệu họ có thể bỏ cuộc một cách dễ dàng như vậy hay không?”

“FIA thực sự cần phải xem xét và bàn bạc một cách kỹ lưỡng”

3. Không thể ép các tay đua lựa chọn

FIA tự nhận rằng “An toàn trong vận hành xe luôn là trách nhiệm của những bên thi đấu” nhưng “ta cũng không thể để cho họ thi đấu trong một môi trường gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự an toàn cũng như sức khỏe như vậy được”.

Nhận định trên đã thu hút sự chú ý của nhiều người.

Quan điểm của Tiến sĩ Tyler là một phản bác cứng rắn trước quan điểm rằng “tại sao các tay đua không bỏ cuộc ngay khi họ có thể?” của một bộ phận người theo dõi.

Esteben Ocon cũng đã đưa ra lý do tại sao đây lại là một quan điểm sai lầm sau khi “giành được những số điểm khó khăn nhất” trong sự nghiệp của mình - “Nghỉ đua không phải là một lựa chọn đối với tôi. Bước qua xác tôi đi thì tôi nghỉ.”

Việc đứng ở vị trí cuối bảng với một khoảng cách lớn khiến cho quyết định dừng cuộc chơi của Sargeant không quá khó khăn, nhất là khi anh vốn đã cảm thấy không khỏe trước vòng đua.

Tuy nhiên, nếu Sargeant đang phấn đấu ghi điểm đầu tiên trong sự nghiệp thì liệu anh có thể lựa chọn dễ dàng như thế hay không? Hay là anh sẽ đánh cược sức khỏe lẫn sự an toàn của bản thân để mang thành tích về cho đội?

Cái giá phải trả cho một sai lầm là vô cùng đắt đối với các đội đua, nhất là với các tay đua trực tiếp thi đấu. Vì vậy, không có lý do gì để ép họ phải tự mình đưa ra quyết định khó khăn như vậy cả.

4. “Tránh lửa như tránh mưa”

Mưa bão hay sấm chớp ì đùng cũng không thể cản trở các tay đua tiếp tục tham gia chặng đua. Vì vậy mà FIA thường xuyên phải ra tay phất cờ đỏ hoặc chí ít là điều động xe an toàn ra để đảm bảo sự kiện được diễn ra an toàn.

Điều tương tự sẽ được cân nhắc cho những chặng đua tiếp theo, khi mà độ ẩm và sức nóng chạm đến một ngưỡng nhất định. Một khi đã có trường hợp các tay đua “ngất đi rồi tỉnh lại trong xe”, và ít nhất 2 người phải được đưa đến trạm y tế ngay sau khi đua như vừa rồi thì chắc chắn là mọi việc đã đi quá xa.

Tiến sĩ Tyler chia sẻ: “Sức nóng của trường đua từ lâu đã là một yếu tố bị bỏ qua trong F1, nhưng giờ đã đến lúc cần phải nhìn nhận nó một cách nghiêm túc... Không chỉ 1-2 chặng mà là một phần không hề nhỏ mùa giải [bị ảnh hưởng bởi khí hậu nóng bức]”.

5. Không chỉ các tay đua bị ảnh hưởng

“Các tay đua luôn nhận được sự chú ý, nhưng những thành viên ở trong garage cũng đã phải trải qua những khó khăn tương tự như vậy”, Tiến sĩ Tyler khẳng định. “Họ không trực tiếp lái xe nhưng là những người trực tiếp bảo trì và tháo dỡ chúng từ thứ Tư đến Chủ nhật hàng tuần.”

“Chúng tôi đã nghiên cứu để tìm cách đảm bảo sức khỏe của đội ngũ đường pit, thợ máy cũng như là các kỹ sư. Nhiệt độ garage của họ có thể đạt đến ngưỡng lên tới 35-40 độ C ở nhiều chặng đua.”

Giới hạn về số lap sử dụng lốp khiến các tay đua phải pit thường xuyên hơn, dẫn tới việc họ phải luôn cố gắng giữ cho tốc độ đua nhanh nhất có thể để bù lại thời gian bị mất, thay vì vừa đua vừa bảo toàn lốp như mọi khi.

Kết quả là chặng đua biến thành một vòng phân hạng 57 lap trên trường đua, gây mất sức nhất trong cả mùa giải với vô vàn những khúc cua nhanh với lực li tâm cao.

F1 nói chung cũng có phần hơi chủ quan do họ đã từng đua ở đây vào mùa giải 2021 – khi mà mọi việc diễn ra suôn sẻ và không hề có một biến cố gì (trong tiết trời mát mẻ của tháng 11 tại Trung Đông).

“Tôi cũng đã khá bất ngờ trước sự thiếu chuẩn bị liên quan đến vấn đề này”, Tiến sĩ Tyler trả lời phỏng vấn với The Race.

“Các tay đua chắc chắn đã dành nhiều thời gian chuẩn bị hơn cho một số chặng đua cần thiết, điển hình như ở Singapore chẳng hạn. Nhưng lịch đua có phần mới mẻ của năm nay có thể đã khiến họ không thể lường trước được những điều kiện khắc nghiệt ở GP Qatar.”

“Họ đã tính đến cả điều kiện trường đua cũng như độ mòn của lốp xe, nhưng vấn đề nhiệt độ là một yếu tố mà khi nhận ra được thì đã quá muộn rồi. Nhưng tôi cũng không quá ngạc nhiên khi những tay đua F1 không phải là mối quan tâm ưu tiên của dư luận, như thể họ là những con robot không bằng.”

“Có lẽ nhiều người đã mặc định rằng các tay đua sẽ ổn thôi mặc cho có chuyện gì xảy ra. Phải chăng đã có những sai sót trong khâu chuẩn bị cho chặng đua này, dẫn đến việc họ bị vướng vào thế bị động trong thời tiết ẩm bức và oi nóng.”

Tuy nhiên, Tiến sĩ cũng nhấn mạnh rằng việc các tay đu sốc nhiệt hay bất tỉnh thực chất không phải là do sự thiếu chuẩn bị từ phía họ, mà là do nhiều yếu tố bất lợi cùng hội tụ vào đúng một thời điểm.

Nhiệt độ không khí bên ngoài đã lên tới 38 độ C, thì thử hỏi gần 2 tiếng thi đấu trong buồng lái chật chội, thiếu khí với một bộ động cơ nóng hầm hập ngay đằng sau thì nhiệt độ bên trong sẽ còn chạm tới mức nào?

Và nó thậm chí “còn đã có thể khắc nghiệt hơn nữa” nếu chặng đua được tổ chức vào ngày thứ Năm của tuần đua đó – khi mà nhiệt độ ngoài trời còn cao hơn nữa.

6. Thay đổi thời gian tổ chức trong lịch đua

Tổ chức chặng đua vào tháng 10 không còn hiệu quả, cũng như việc không bao giờ tổ chức GP Anh Quốc trong mùa đông băng giá, hay Bahrain GP vào ban ngày đầy nóng bức trên sa mạc. FIA đã cam kết sẽ xem xét lại cách sắp xếp tuần đua để có thể đảm bảo an toàn cho tất cả các bên liên quan.

May mắn thay, chặng đua này sẽ được tổ chức vào tầm cuối tháng 11, đầu tháng 12 trong năm. Nhưng những bài học rút ra được từ GP Qatar sẽ không bị lãng quên.

FIA đã nghiên cứu kỹ lưỡng những vòng đua diễn ra trong mưa và cải thiện những chính sách và biện pháp liên quan, nhằm bảo vệ các tay đua của họ. Khí hậu khắc nghiệt của vùng sa mạc Trung Đông giờ đây cũng sẽ được chú trọng hơn bao giờ hết.

Những nỗ lực của FIA trong việc nhìn nhận và đánh giá mức độ nghiêm trọng của vấn đề trong thời gian qua rất đáng hoan nghênh. Hiện tại chúng ta chỉ cần theo dõi xem liệu những giải pháp của họ có thực sự hiệu quả trong thời gian sắp tới hay không.