Đội kỹ thuật mỗi lượt pit stop: Họ là ai?

Vào pit là một yếu tố quan trọng trong bất kỳ cuộc đua Grand Prix nào, khi mà chỉ một phần nhỏ giây cũng có thể tạo ra sự khác biệt, và việc dừng xe thay lốp có thể đảo lộn cục diện cuộc đua. Đó là lý do tại sao đội ngũ kỹ thuật viên trong F1 đóng một vai trò quan trọng trong đội đua.

Trong thực tế, một lần thay lốp có thể kéo dài khoảng 15 phút. Trên đường đua Công thức 1, cả bốn lốp chỉ được phép thay trong ít hơn 3 giây. Mọi thời gian dài hơn 2.5 giây được coi là một lần dừng lâu, nhưng một lần dừng dưới 2 giây có thể giúp bạn giành được vài vị trí trên đường đua.

1. Đội kỹ thuật (pit crew) trong pit của F1 có bao nhiêu người?

Đội ngũ kỹ thuật viên (pit crew) trong F1 có khoảng 20 người. Họ chịu trách nhiệm từ việc ổn định xe, thay lốp, điều chỉnh các yếu tố khí động học cho đến phát xe đi. Mỗi đội đua có một đội kỹ thuật phục vụ cùng lúc cho cả hai chiếc xe trong suốt cuối tuần.

Điều đó có nghĩa là, với mười đội đua thì có hơn 200 người tham gia vào pit stop trên khắp khu vực đường đua. Mỗi người trong số họ đều có vai trò quan trọng, nhưng họ cũng được đào tạo để trở thành một phần của pit crew.

2. Phân công nhiệm vụ của đội kỹ thuật tại pit

2.1. Tyre gunner (Vận hành súng lực để tháo và lắp ốc lốp xe)

Số lượng thành viên: Bốn – mỗi người đảm nhiệm một bánh xe

Vai trò của thành viên đảm nhận súng lực bánh xe là vận hành súng lực bánh xe khí nén. Súng này được sử dụng để tháo ốc giữ bánh xe và lắp ốc lại sau khi lắp bánh xe mới.

Mặc dù súng này hoạt động giống như súng lực bánh xe mà bạn có thể thấy ở cửa hàng sửa xe địa phương, nhưng chúng đã được được tăng cường công suất và quay với tốc độ hơn 10.000 vòng/phút. Mỗi garage được chuẩn bị tám khẩu súng, hai khẩu cho mỗi bánh xe trong trường hợp một khẩu gặp sự cố.

Súng lực bánh xe được vận hành bằng khí nén hoặc nitơ để tháo ốc. Sau khi ốc đã được tháo ra, khẩu súng tự động chuyển đổi để lần sử dụng tiếp theo sẽ siết chặt ốc trở lại. Trước đây, người vận hành súng lực báo hiệu rằng bánh xe đã được lắp bằng cách giơ tay lên phía trên bánh xe.

Nhưng hiện nay, khẩu súng hiện đại sử dụng hệ thống điện tử để báo hiệu rằng bánh xe đã được lắp. Nếu có sai sót, người vận hành súng lực sẽ làm một tín hiệu ‘X’ bằng cách bắt hai cánh tay.

Điều này khiến toàn đội biết rằng đã xảy ra một lỗi, và xe không nên được ra khỏi pit hoặc nên dừng lại càng sớm càng tốt. Một ví dụ về việc này là trong GP Úc 2019, khi cả hai chiếc xe của Haas phải rút khỏi cuộc đua vì bánh xe không được lắp đúng cách.

2.2. Tyre off (Tháo lốp)

Vai trò: Tháo lốp

Số lượng thành viên trong đội: Bốn người – mỗi người đảm nhiệm một lốp

Tháo lốp là một vai trò đơn giản nhưng quan trọng. Một thành viên của đội pit sẽ phụ trách công việc tháo lốp nặng 10.5kg ra khỏi xe càng nhanh càng tốt. Khi xe tiến lại, thành viên trong đội tháo lốp cùng với người sử dụng súng mở bánh xe sẽ sẵn sàng ở vị trí của mình.

Tay đua phải dừng chính xác vị trí được đánh dấu, nếu không, tám thành viên còn lại trong đội sẽ phải điều chỉnh lại để hoàn thành nhiệm vụ, làm chậm quá trình dừng xe.

2.3. Tyre on (lắp lốp)

Vai trò: Mang lốp đến hộp pit và lắp lên xe

Số lượng thành viên trong đội: Bốn người – mỗi người đảm nhiệm một lốp

Sau khi lốp được tháo ra khỏi xe, trách nhiệm của các thành viên trong đội là lắp bộ lốp mới lên xe. Khi có lệnh vào hộp đỗ xe, đội pit sẽ được chỉ dẫn để lắp bộ lốp nào lên xe. Việc này có thể đơn giản nhưng cũng có thể gây ra nhầm lẫn trong các lần pit stop chồng chéo, như trường hợp tại Sakhir năm 2020 khi George Russell bị lắp bộ lốp của Valtteri Bottas.

Sau khi lốp đã được tháo ra khỏi xe, nhiệm vụ của thành viên này là lắp lốp nhanh chóng và mượt mà nhất có thể.

2.4. Front jack (Nâng trước)

Số lượng thành viên: Hai

Thành viên này sử dụng một thiết bị đặc biệt để nâng chiếc xe lên không từ phía trước. Họ đứng ở phía trước của hộp pit và trượt cái jack dưới cánh trước của chiếc xe. Bằng cách áp dụng trọng lượng lên tay cầm, chiếc xe có thể được nâng lên không.

Chiếc xe được giữ ở vị trí này trong khi thực hiện dừng xe, thành viên này sau đó cũng di chuyển sang một bên và ra khỏi đường của chiếc xe. Khi dừng hoàn tất, jack trước được thả ra và chiếc xe rơi xuống mặt đất. Thành viên nhóm pit sau đó phải di chuyển cái jack trước ra khỏi đường càng nhanh càng tốt.

Có hai thành viên chịu trách nhiệm với jack trước: một thành viên chính và một thành viên dự phòng. Thành viên dự phòng rất hữu ích nếu pit stop không thành công, như trường hợp xảy ra với Racing Point vào năm 2020.

Chiếc xe của Lance Stroll đã vào pit quá nhanh và đẩy thành viên chính ngã xuống đất, vì vậy thành viên dự phòng đã thay thế. Hai jack trước cũng có thể được sử dụng khi các xe pit xếp chồng lên nhau, khi đó một thành viên phụ trách một chiếc.

2.5. Rear jack (Nâng sau)

Số lượng thành viên: Hai

Tương tự như Front jack, nhóm này có một thành viên chính và một thành viên dự phòng. Jack nâng sẽ được gắn vào đèn báo ở phía sau của xe.

2.6. Steadier/side jack (Nâng bên hông)

Số lượng thành viên: Hai

Trong một lượt pit stop tiêu chuẩn, thành viên này của đội đảm nhiệm việc ổn định chiếc xe. Khi các jack nâng chiếc xe lên khỏi mặt đất sẽ làm mất ổn định chiếc xe, khi đó hai thành viên này có nhiệm vụ giữ cho chiếc xe ổn định nhất có thể xung quanh khu vực buồng lái.

Tuy nhiên, họ còn một vai trò quan trọng khác. Khi cánh trước của chiếc xe bị hư hỏng và cần được thay đổi, jack trước sẽ không thể nâng chiếc xe lên. Lúc này một jack bên hông ở giữa khung gầm sẽ nâng chiếc xe lên để thay lốp.

2.7. Front wing flap adjust (Điều chỉnh cánh trước)

Số lượng thành viên: Hai

Trong suốt một cuộc đua, tùy thuộc vào điều kiện đường đua, mức mòn lốp, hao hụt nhiên liệu hoặc phong cách lái xe, các chi tiết trên cánh trước có thể cần được điều chỉnh. Tay đua sẽ thông báo cho kỹ thuật viên của mình bằng cách nói về ‘turns’ (vòng). Nó liên quan đến việc điều chỉnh các chi tiết, nơi một kỹ thuật viên sẽ xoay ốc trên cánh trước bằng một máy khoan.

Việc làm này sẽ thay đổi hiện tượng thừa lái (oversteer) và thiếu lái (understeer) theo mong muốn của tay đua. Trong quá trình thay cánh, các thành viên của đội sẽ hỗ trợ việc lắp đặt cánh mới.

2.8. Lollipop man (Hướng dẫn xe ra vào pit)

Số lượng thành viên: Một

Trong quá khứ, công việc này được thực hiện bằng một cây gậy dẫn giao thông thực sự. Nó sẽ ra hiệu dừng tới tay đua, chuẩn bị cho họ sẵn sàng, và phóng xe từ trong hộp pit. Hiện nay, khi cả bốn bánh xe đã được thay đổi, một hệ thống điện tử sẽ cho biết chiếc xe có thể được phép ra khỏi pit lane hay chưa.

Lollipop man có trách nhiệm tìm một khoảng trống an toàn về mặt giao thông trong đường pit, và đảm bảo tay đua sẽ không bị cản trở (hoặc tệ hơn là gây tai nạn) cho xe khác khi ra khỏi pit lane.

3. Làm thế nào để trở thành một thành viên trong đội ngũ kỹ thuật viên ở một đội đua F1?

Không ai trong đội kỹ thuật của F1 được tuyển dụng chỉ để đảm nhận một vai trò cụ thể. Tất cả đều là các kỹ sư và thợ máy có nhiều nhiệm vụ khác nhau trong gara. Do đó, cách tốt nhất để trở thành một thành viên của đội kỹ thuật là trở thành một kỹ sư!

Bạn có thể bắt đầu từ việc học một ngành kỹ thuật tại một trường đại học như Cử nhân Kỹ thuật, hoặc một trường Cao đẳng Kỹ thuật. Hơn nữa, hãy để ý đến các cơ hội thực tập hoặc học việc tại các đội đua.

4. Đội kỹ thuật của một đội đua F1 luyện tập như thế nào?

Tất cả thành viên trong đội kỹ thuật cần phải có thể chất rất tốt bởi vì các bánh xe nặng từ 9.5 đến 11.5kg, và chúng phải được di chuyển một cách nhanh chóng. Họ thường sẽ luyện tập tại phòng tập thể hình để đảm bảo sự linh hoạt và nhanh nhẹn.

Công việc này cũng đòi hỏi sự mạnh mẽ về tinh thần, vì một lượt pit stop tốt quyết định khá nhiều thứ trong cuộc đua. Chỉ cần có một thành viên không đạt được thể trạng tốt nhất cũng có thể ảnh hưởng đến cả cuộc đua.

Trước khi tiến vào cuộc đua là thời gian luyện tập tại nhà máy của mỗi đội. Họ sẽ đẩy xe vào một ô tập và lặp lại pit stop nhiều lần để kích hoạt trí nhớ cơ bắp.

Trong một cuối tuần đua, các đội sẽ tập luyện ngay tại làn pit. Quá trình này sẽ giúp họ làm quen với những yếu tố như góc đường mà xe có thể đến làn pit. Tại mỗi buổi tập, họ sẽ thực hiện một lần vào pit thực tế để quen với tốc độ mà chiếc xe vào làn pit, từ đó chuẩn bị những điều kiện tốt nhất cho cuộc đua.

5. Đâu là nơi dễ quan sát hoạt động của đội kỹ thuật khi pit stop diễn ra?

Không thể phủ nhận rằng những lần vào pit trong Công thức 1 là một trong những yếu tố hấp dẫn nhất của cuộc đua. Chúng ồn ào, quan trọng và diễn ra cực kỳ nhanh chóng.

Hầu hết các đường đua đều có một khán đài đối diện với dãy garage. Người hâm mộ có thể nhìn vào đường hầm pit khi các lần vào pit diễn ra, nó mang lại một trải nghiệm xem đua mà bạn không thể có ở bất kỳ đâu khác trên đường đua.

Những khán đài này cũng nằm ở vị trí đắc địa để nhìn thấy đội xuất phát, khán giả có thể hòa mình vào không khí náo nhiệt trước khi cuộc đua diễn ra hay khi cuộc đua chính thức bắt đầu. Hầu hết [nhưng không phải tất cả] bục nhận giải thường được đặt ở đây, vì vậy những người hâm mộ này cũng đang ở vị trí đắc địa để tham gia vào lễ trao giải sau cuộc đua.