Có cần thay pin xe điện hay không và chi phí thay là bao nhiêu?

Tương tự như bình nhiên liệu trên một mẫu xe thông thường, pin xe điện không cần phải thay trong suốt vòng đời của xe – với điều kiện không gặp những tai nạn ngoài ý muốn. Tuy vậy, trước khi chuyển sang sử dụng một mẫu xe PHEV hay thuần điện, điều quan trọng là khách hàng phải nắm rõ chi phí bảo dưỡng và sửa chữa pin – chi tiết đắt tiền nhất trên một chiếc xe điện.

1. Làm thế nào để pin có được tuổi thọ tương đương vòng đời của xe?

Bất chấp những lo ngại ban đầu về việc liên tục sạc và xả sẽ khiến pin xe điện nhanh chóng xuống cấp theo thời gian tương tự như trên các thiết bị điện tử khác, các nhà sản xuất đã bất ngờ phát hiện ra rằng tuổi thọ của pin lâu hơn đáng kể so với dự đoán ban đầu.

Các nhà sản xuất ước tính pin xe điện có tuổi thọ lên tới khoảng 10 – 20 năm. Vì vậy, một số hãng bao gồm Nissan và Tesla cung cấp chương tình bảo hành lên tới 8 năm hoặc 160.000km.

2. Tại sao các nhà sản xuất không cung cấp chương trình bảo hành trọn đời cho pin?

Như đã nói, pin xe điện có giá cực kỳ đắt đỏ và độ bền của chúng chịu ảnh hưởng bởi cách sử dụng của chủ xe. Một hành vi sử dụng không đúng có thể kể tới là liên tục lạm dụng các hệ thống sạc nhanh, bởi điều này dẫn tới sự xuống cấp nhanh chóng của các chi tiết bên trong linh kiện này, hiệu suất của các phản ứng hóa học bên trong cũng giảm theo. Có thể minh họa vấn đề này bằng việc sạc pin điện thoại qua đêm và liên tục sạc từ 0 – 100%.

Tuy có đôi chút khác biệt giữa các nguồn thông tin, nhưng xét tổng quát, 80 – 90% người sử dụng xe điện được cho là thường xuyên sạc tại nhà. Mặc dù lựa chọn trên chủ yếu đến từ nguyên nhân về kinh tế - sạc tại nhà có mức giá dễ chịu hơn nhiều – những hệ thống sạc tại nhà thực chất cũng có lợi hơn đối với tuổi thọ của pin thông qua việc bảo vệ các chi tiết bên trong.

Hầu hết các hệ thống sạc tại nhà chỉ có công suất tối đa 22kW (dù ít khi người dùng thực sự đạt tới con số này, bởi mức công suất này phụ thuộc vào nguồn điện ba pha). Hầu hết các hệ thống sạc cung cấp mức công suất tối đa là 7kW. Đều đó có nghĩa là một gói pin 77kWh sẽ cần khoảng 10 tiếng để sạc từ 0-100%.

Trong khi đó, các hệ thống sạc nhanh và siêu nhanh có thể sở hữu công suất sạc lên tới 350kW và phổ biến ở mức 150kW. Điều đó có nghĩa thời gian sạc của pin được rút ngắn rất nhiều, tuy nhiên hiếm khi giảm xuống còn một nửa.

3. Tại sao thời gian sạc với hệ thống sạc nhanh không giảm được một nửa?

Nguyên nhân là bởi quá trình sạc pin được thiết kế theo đồ thị cong, với giai đoạn đầu sạc chậm, sau đó nhanh dần, đạt tới ngưỡng tối ưu, đi ngang và sau đó giảm xuống gần như bằng không. Điều này phụ thuộc vào trạng thái sạc (SoC) của từng xe.

Trạng thái sạc là phần trăm pin còn lại. Chủ xe điện được khuyến nghị giữ pin trong khoảng từ 10-80% thay vì liên tục sạc từ 0% tới khi đầy.

4. Việc giữ pin trong khoảng 10-80% có giúp tối ưu quãng đường không?

Việc giữ pin trong khoảng 10-80% không giúp tối ưu quãng đường di chuyển. Thay vào đó, điều này giúp chủ xe giảm thời gian chờ đợi tại trạm sạc, bởi việc sạc pin luôn diễn ra nhanh hơn khi còn điện trong đó. Quá trình sạc pin từ 0% sẽ tốn rất nhiều thời gian của chủ xe. Ngoài ra, việc sạc pin đến 80% thay vì sạc đầy, xét trong dài hạn, giúp gia tăng tuổi thọ của pin.

5. Nếu liên tục sử dụng sạc nhanh, có phải chủ xe sẽ cần thay pin không? Chi phí thay pin xe điện là bao nhiêu?

Việc liên tục sử dụng sạc nhanh sẽ khiến pin xe điện xuống cấp nhanh hơn, vì vậy nhiều khả năng chủ xe sẽ cần thay pin sau một thời gian sử dụng. Việc thay pin cho xe điện vô cùng đắt đỏ. Trong nhiều trường hợp, mức giá này có thể lên tới 300-400 triệu đồng. Ngay cả khi đã mua bảo hiểm cho xe, nhiều khả năng chủ xe cũng sẽ không nhận được sự đồng thuận từ đơn vị cung cấp bảo hiểm.

6. Việc thay pin cho xe điện có vẻ gây lãng phí tài nguyên không cần thiết

Đúng là như vậy, tuy nhiên, pin xe điện hoàn toàn có thể được tái sử dụng. Ngoài ra, khi công nghệ ngày càng tiến bộ, mọi thứ đều trở nên rẻ hơn, dễ dàng sửa chữa và thay thế hơn.

Nio, một nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, đang chế tạo những hệ thống pin tháo rời. Một hệ thống tương tự từng được giới thiệu bởi Tesla đem lại nhiều lợi ích cho những người sống trong các căn hộ hay những địa điểm khó tiếp cận với trụ sạc dân sinh. Các hãng xe cho rằng đối với một số chủ xe, việc tháo rời và thay pin mới trong vài phút đem đến nhiều tiện nghi và thoải mái hơn so với việc chờ đợi gói pin tích hợp sạc đầy.