Lý do hộp số sàn tồn tại là vì tình yêu chưa thể nào ngưng

Lái xe với hộp số sàn luôn là một trải nghiệm đặc biệt. Với hộp số tự động, tất nhiên bạn vẫn có thể sang số bằng lẫy chuyển (hoặc các bước số lên xuống giả lập), tuy nhiên bạn sẽ không thể “gạt” về số 2 hay “vẩy” lên số 3. Ngoài ra, thao tác lắc cần số để kiểm tra số N thì cũng chỉ có trên xe số sàn. Ngay cả việc cài số rồi nhả côn cũng là một trải nghiệm đã “ăn vào máu” nhiều tay lái. Và đó là còn chưa kể tới các “tuyệt chiêu” như heel and toe, sang số nhanh, sang số mạnh...

Chúng ta nói về điều này là bởi vì những điều trên một lần nữa khẳng định sự tuyệt vời mà hộp số sàn mang tới cho người dùng. Tất nhiên, bài viết này không có ý chê bai lẫy chuyển số, đặc biệt là những công nghệ sang số siêu nhanh như trên kiệt tác Ferrari 812 Superfast.

Nếu bạn muốn có hiệu năng tốt nhất từ xe thì các lựa chọn hộp số ly hợp kép là không còn phải bàn cãi. Tất cả các công nghệ PDK, DCT hay DSG đều sẽ cho phép bạn cải thiện đến từng giây.

Đồng thời, chúng cũng giúp bạn tiệm cận đến sự chính xác hoàn hảo qua từng vòng chạy, nhất là ở trên đường đua. Ngoài ra, hộp số ly hợp kép dễ sử dụng hơn trong điều kiện giao thông bình thường.

Tuy nhiên, dù lẫy chuyển số có tốt như nào đi chăng nữa, hộp số sàn chắc chắn vẫn đem lại một trải nghiệm khó quên. Một cách ví von, chúng cũng giống như một bản nhạc từ đĩa than so với Spotify (một dịch vụ cung cấp nhạc kỹ thuật số), hay như ngọn lửa hồng so với máy sưởi. Rõ ràng, thứ quan trọng ở đây không phải là kết quả hay thành tích mà là trải nghiệm bạn nhận được.

Nếu bạn thích “cái gẩy tay” đơn giản trên lẫy chuyển số, hãy thử nghĩ về những gì xảy ra với hộp số sàn trong khi sang số. Bạn sẽ thấy rằng, “cái gạt tay” trên cần số chỉ là một phần nhỏ của câu chuyện. Để khởi động xe, bạn cũng cần đạp côn. Nhưng liệu có cần đạp mạnh như tập gym, hay chỉ cần “nhẹ tựa lông hồng”? Nên bắt côn sớm hay muộn? Côn có nhạy như công tắc không, hay có hiện tượng trượt? Hành trình côn sâu bao nhiêu là đủ? Bạn là người trả lời hết tất cả những câu hỏi này.

Tiếp theo là tới công việc đạp ga, đòi hỏi bạn phải nhấn nhả liên tục trong quá trình lái. Về lý thuyết, mỗi bước chuyển số yêu cầu một khoảng thời gian nhả côn - nhấp phanh khác nhau, và nó sẽ ảnh hưởng tới hành vi lái của bạn. Chưa hết, khi phanh gấp, bạn hoàn toàn có thể nhanh chóng về số 3 từ số 4, nhưng điều này sẽ khó xảy ra khi chuyển từ số 3 về số 2 (do bạn sẽ phải đổi cột số).

Cuối cùng, từng mẫu xe, từng loại hộp số đều sẽ khác nhau. Với một số xe, bạn có thể chuyển số dứt khoát, nhưng với số còn lại thì bạn cần thận trọng hơn. Việc phải thích nghi với các sơ đồ chuyển số (shift pattern) khác nhau luôn là một thử thách thú vị.

So với hộp số 4 cấp, việc lên số 4 từ số 3 trên hộp số 6 cấp sẽ dễ hơn vì cần số luôn trở về vị trí trung tâm. Ngoài ra, việc thêm một cột số (shifting plane) nằm xa về phía cuối sơ đồ cũng khiến hộp số sàn 7 cấp khó sử dụng hơn.

Từng bước số của từng hộp số khác nhau cũng sẽ có những đặc tính riêng – điều vốn không thể có trên lẫy chuyển số. Trên xe với vô lăng nằm bên trái, thao tác chuyển từ số 3 về số 2 sẽ cho cảm giác “sướng” hơn vì bạn đang kéo cần số về phía mình.

Ngược lại, đối với xe có vô lăng nằm bên phải thì thao tác này cho cảm giác hơi khó chịu một chút vì bạn đang đẩy cần số ra xa.

Có một điều mà đa phần những người yêu xe đều đồng ý là hộp số sàn giúp bạn cảm nhận tốc độ của xe tốt hơn. Khi so sánh hai mẫu xe Porsche 911 GT3 RS và 911 R ở tốc độ cao (trên cao tốc Autobahn và bỏ qua yếu tố khí động học), việc bỏ tay ra khỏi vô lăng để lên số 6 từ số 5 ở vòng tua máy 8,000 rpm và tốc độ gần 260 km/h là khác hoàn toàn so với việc gẩy tay qua lẫy chuyển số.

Tất nhiên, hộp số sàn nếu đủ tốt thì vẫn sẽ đem lại cho bạn cảm giác phấn khích ngay cả ở tốc độ thấp. Những cú vù ga đồng tốc khi về số là điều bạn có thể thực hiện ở mọi dải tốc độ. Điều này thực sự khiến bạn cảm thấy kết nối với động cơ.

Mặc dù vậy, heel and toe ở tốc độ thấp lại không hề dễ thực hiện, vì vậy kỹ năng này là tương đối khó để học. Thao tác này sẽ trở nên dễ hơn nếu bạn có mặt sàn xe đủ tốt để dễ dàng xoay chân giữa bàn đạp ga và phanh.

Bài viết này sẽ không thể trọn vẹn nếu thiếu đi một số ví dụ cụ thể về hộp số sàn. Chiếc xe Honda S2000 là một trường hợp điển hình với cần số có biên độ ngắn và hẹp, mang đến cảm giác sang số cực sắc bén. Ngoài ra, chiếc Ariel Atom cũng mang tới cảm giác sang số chính xác và lanh lẹ. Cuối cùng, khi nói về trải nghiệm thuần tốc độ, chúng ta chắc chắn phải nhắc tới hộp số chữ H (H pattern dog ‘box) của chiếc xe đua địa hình Subaru Impreza.

Ngoài ra, hộp số 6 cấp trên Porsche 911 (thế hệ 997) và nhiều chiếc Porsche Boxster từng được giới mộ điệu tung hô rất nhiều. Hộp số này được cho là “mượt mà đến lạ” và có cảm giác sang số hoàn hảo, chỉ tiếc là tỷ số truyền lại hơi cao.

Chưa hết, Porsche Carrera GT cũng được coi là một trong những chiếc xe có cảm giác sang số tốt nhất, với cần số được đặt ở vị trí hoàn hảo – gần sát với vô lăng. Tuy nhiên, điểm thú vị ở mẫu xe này là cần số rất nhẹ.

Những điều tuyệt vời kể trên rất có thể sẽ sớm trở thành dĩ vãng vì hộp số sàn đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Trong khi đó, các công nghệ về hộp số tự động thì ngày một tân tiến hơn.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất xe hơi hiện vẫn đang chịu áp lực từ một bộ phận những người yêu xe trên toàn thế giới. Cụ thể, Aston Martin vẫn có tùy chọn số sàn cho mẫu Vantage, Alpine 110 đã nhận nhiều khiển trách vì thiếu tùy chọn số sàn, và Porsche cũng quay lại sử dụng hộp số sàn cho dòng 911 GT3.

Gần đây nhất, Toyota cũng được cho là sẽ cung cấp tùy chọn số sàn cho mẫu Supra 2023. Tất cả những điều này cho thấy rằng bàn đạp thứ 3 vẫn sẽ là một bộ phận quan trọng trong ngành công nghiệp xe hơi, ít nhất là trong tương lai gần.